Ժառանգություն – եղբայրների և քույրերի միջև կոնֆլիկտի պատճառ
«Ծնողներիս մահից հետո եղբայրս ու եղբորս կինը ինձ դուրս շպրտեցին հայրենի տնից, հիմա ես պատսպարվում եմ ուրիշի կիսավեր տանը»,- մեզ պատմում է Նինոծմինդայի գյուղերից մեկում ապրող մի տարեց կին։ Գայանե պայմանական անունով. (Փաստը իրական է, թեև պատասխանողին չենք բացահայտում, քանի որ այս փուլում հոդվածի թեման ոչ թե կոնկրետ հարցի հրապարակումն է, այլ առկա մարտահրավերը լայն տեսանկյունից ցուցադրելը):
Նա մի քանի տարի անհաջող պայքարում է ծնողական տանը ապրելու իրավունքի համար։ Գայանեյի պատմությունը ժամանակագրական առումով ծավալվեց այսպես.
Ընտանիքում ապրում էին չորս հոգի՝ ծնողներ եղբայր և քույր։ Գայանեն մանկուց քրոնիկ հիվանդ է և պահանջում է դեղորայք և մշտական բժշկական մոնիտորինգ: Երբ եղբայրն ամուսնացել է, Գայանեն ծնողների հետ ժամանակավորապես տեղափոխվել է Նինոծմինդա։ Շուտով Գայանեի ծնողները մահացան, նա այլեւս չկարողացավ վճարել Նինոծմինդայի բնակարանի վարձը և որոշեց վերադառնալ ծնողների տուն՝ այն գյուղը, որտեղ այդ ժամանակ երեխաների հետ ապրում էին եղբայրն ու հարսը։ Հարսը հրաժարվել է տալին տուն թողնել։ Ինչպես պնդում է Գայանեն, իր եղբայրն անօրինական կերպով վերանորոգել է ծնողների տունը, առանց քրոջ թույլտվության՝ Գայանեին իրավահավասար ժառանգ չի ճանաչում։
«Մենք աղքատության մեջ էինք ապրում, ծնողներս կրթություն չունեին, օրենք չգիտեին, իմ ապագայի մասին չէին էլ մտածում։ Եթե մեր տունը բաժանեին երկու մասի, իմ ու եղբորս մեր բաժինը տային, այսօր ես այս խնդիրը չէի ունենա և բաց երկնքի տակ չէի հիվանդանա»,- ասում է Գայանեն։
Վերջին մի քանի տարիների ընթացքում փողոցում մնացած, առանց ժառանգության գայանցին օգնության խնդրանքով դիմել է տարբեր մարմինների, սակայն ապարդյուն։
«Ես չգիտեմ, թե եղբորս ինչ ճանապարհով է հաջողվել տունը գրանցնել, չգիտեմ՝ ինչպես է դա արել, բայց փաստ է, որ ես ժառանգությանս բաժինը փոխանցելու թույլտվություն չեմ տվել։ Հիմա չգիտեմ՝ ինչ անեմ, հարազատներս ինչքան ժամանակ կպաշտպանեն, իրենք էլ իրենց խնդիրներն ունեն»,- մեզ հետ զրույցում պատմում է Գայանեն։
«Ծնողների ժառանգությունը բազմիցս դարձել է եղբայրների ու քույրերի միջև կոնֆլիկտի պատճառ»,- ասում է Սամցխե-Ջավախքի «Սաֆարի»-ի փաստաբան Դիմիտրի Չխիտունիձեն:
«Նման դեպքերը հաճախակի են լինում, երբեմն եղբայրներին ու քույրերին տանում են ուղիղ նոտարի մոտ ու հրաժարվում են ժառանգությունից, քանի որ քույրն ամուսնացած է, իրավունք չունի։ Օրենքով, իհարկե, իրավունք ունի, բայց երբեմն անշարժ գույքը փոխվում է ստելով, երբեմն՝ զոռով, հաճախ՝ ինքնակամ, և ի վերջո ընտանիքի անշարժ գույքի միակ ժառանգը տղա որդին է։
Օրենքով, եթե չկա ծնողի կողմից գրված կտակը, ապա բոլոր երեխաները՝ անկախ սեռից և ամուսնական կարգավիճակից, հավասար ժառանգներ են։ Փաստաբանը կին ժառանգներին խորհուրդ է տալիս.
«Իրենց ծնողների մահից հետո 3-ից 6 ամսվա ընթացքում կին ժառանգները պետք է իմանան, որ դիմեն նոտարին, գրեն, որ գույքը բացվի և ամբողջ տեղեկատվությունը տրամադրեն նոտարին։ Երեխաների միջև ապագայում կոնֆլիկտներից խուսափելու համար ծնողները կարող են կտակ գրել և իրենց կենդանության օրոք բաժանել գույքը։ Կտակ գրելու դեպքում էլ կան նրբերանգներ, եւ այս հարցերը պարզաբանելու համար կարեւոր է խորհրդակցել փաստաբանի հետ»։
Հաճախ եղբայրներն իրենց ձեռքով են հանում քույրերին ժառանգների ցուցակից։ Նույնիսկ ավելի հաճախ, քույրերն իրենք են հրաժարվում ժառանգությունից, քանի որ ընտանիքն այդպես է որոշել մանկուց։ Ի վերջո, կանայք մեզ մոտ հայտնվում են որպես տնտեսական բռնության զոհ։ Նրանք անընդհատ պետք է պայքարեն իրենց իրավունքները պաշտպանելու և ապացուցելու, որ իրենք էլ երեխա են։
Opinion, pooling and voting
