163 երկրների մեջ 94-րդ տեղը. Վրաստանում խաղաղությունը միջին մակարդակի վրա է

Խաղաղության համաշխարհային ինդեքսով Վրաստանը կրկին միջին մակարդակի երկրների շարքում է և 163 երկրների շարքում 2071 միավորով զբաղեցնում է 94-րդ տեղը։ Սակայն մեկ տարի առաջվա համեմատ երկիրն առաջադիմել է մեկ կետով։ Այս մասին ասված է «Խաղաղության համաշխարհային ինդեքսի» 17-րդ հրատարակության մեջ, որը հրապարակել է «Institute for Economics & Peace – IEP» միջազգային վերլուծական կենտրոնը։

Տարածաշրջանի երկրներից Վրաստանը մեկ կետով առաջ է Ադրբեջանից, որը 2,09 միավորով զբաղեցնում է 95-րդ տեղը։ Նշենք, որ Ադրբեջանը մեկ տարի առաջվա ցուցանիշի համեմատ առաջադիմել է 15 կետով։ Սակայն երկու երկրներն էլ զգալիորեն զիջում են Հայաստանին, որը 1929 միավորով զբաղեցնում է 66-րդ տեղը (3 հորիզոնականով բարձրանալով)։

Ինչ վերաբերում է Թուրքիային և Ռուսաստանին, ապա առաջինը պատկանում է խաղաղության ինդեքսի ցածր, իսկ երկրորդը՝ ամենացածր մակարդակին։ Թուրքիան 2,8 միավորով 147-րդ տեղում է, իսկ Ռուսաստանը 3,142 միավորով 158-րդ տեղում է։ Նշենք, որ Ռուսաստանը մեկ տարի առաջվա համեմատ նահանջել է 3 հորիզոնականով, իսկ Թուրքիան, ընդհակառակը, ցուցակում բարձրացել է 5 հորիզոնականով։

Ուկրաինան, որը գտնվում է լայնածավալ պատերազմի մեջ, դեռ առաջ է Ռուսաստանից, թեև երկիրը 157-րդ տեղում է՝ ընդամենը մեկ կետով և 3043 միավորով։ Երկրի դեմ շարունակվող ագրեսիվ պատերազմի պատճառով Ուկրաինան մեկ տարի առաջվա համեմատ նահանջել է 14 կետով։

Իսլանդիան մի քանի տարի անընդմեջ հանդիսանում է Խաղաղության համաշխարհային ինդեքսի առաջատարը։ Երկիրն ունի ներքին և արտաքին հակամարտությունների հետևանքով մահացության ամենացածր ցուցանիշներից մեկը, ինչպես նաև ահաբեկչական սպառնալիքի ցածր մակարդակ և ազատազրկման շատ ցածր մակարդակ:

Ինչ վերաբերում է 2022 թվականի Խաղաղության համաշխարհային ինդեքսի լավագույն տասնյակին, ապա այս երկրներն են.

• Իսլանդիա – 1,12
• Իռլանդիա – 1,312
• Նոր Զելանդիա – 1,313
• Ավստրիա – 1,316
• Սինգապուր – 1,332
• Պորտուգալիա – 1,333
• Սլովենիա – 1,334
• Ճապոնիա – 1,336
• Շվեյցարիա – 1,339

Բացի այդ, Աֆղանստանը տարիներ շարունակ գլխավորում է հակադարձ թոփ-10-ը: Խաղաղության ցուցանիշով ամենավտանգավոր երկրներն են.

• Աֆղանստան – 3,448
• Եմեն – 3,35
• Սիրիա – 3,294
• Հարավային Սուդան – 3,221
• Կոնգոյի Դեմոկրատական ​​Հանրապետություն – 3,214
• Ռուսաստան – 3,142
• Ուկրաինա – 3,043
• Սոմալի- 3,036
• Սուդան- 3,023
• Իրաք- 3,006

IEP-ի փորձագետները 24 գործոն են համարում 163 երկրների անվտանգության և սպառնալիքների ռիսկերը խաղաղության առումով։ Դրանցից գլխավորն են բռնի մահերի թիվը, ահաբեկչության ազդեցությունը, միջուկային ներուժը, խաղաղության պայմանները, սոցիալական ապահովությունը, ներքին հակամարտությունները և միջազգային հարաբերությունները:

Համաձայն այս տարվա զեկույցի՝ համաշխարհային հակամարտությունների ժամանակ զոհվածների ընդհանուր թիվն աճել է 96%-ով՝ հասնելով 238 հազարի։ Այնուամենայնիվ, բռնության համաշխարհային տնտեսական ազդեցությունը մեկ տարում աճել է 17%-ով կամ 1 տրիլիոն դոլարով և կազմել 17,5 տրիլիոն դոլար, ինչը համարժեք է համաշխարհային ՀՆԱ-ի 13%-ին։

Ըստ IEP-ի՝ հակամարտություններն ավելի միջազգայնացվել են։ Մասնավորապես, ներկայումս 91 երկիր ներգրավված է ինչ-որ արտաքին կոնֆլիկտի մեջ, մինչդեռ 2008 թվականին նրանց թիվը 58 էր։

«Վերջին վարկանիշը ցույց է տալիս, որ իրավիճակն աշխարհում կրկին վատացել է։ Մասնավորապես, այս տարվա զեկույցի արդյունքները հաստատում են, որ անցյալ տարվա հետազոտության համեմատ համաշխարհային խաղաղության միջին ցուցանիշը վատթարացել է 0,42%-ով»,- գրել է IEP-ը։

---

---