Տնօրենների ատեստավորման գործընթացին մասնակցող 27 մասնակիցներ դատարան են դիմել ընդդեմ կրթության նախարարության, «Արդար ընտրությունների» իրավաբանները կպաշտպանեն իրենց իրավունքները։ ISFED-ի գնահատմամբ՝ ուսումնասիրված փաստերն ու հանգամանքները հիմք են տալիս ասելու, որ հարցազրույցի ընթացքում նկատվել են մի շարք էական խախտումներ։ Ուստի կազմակերպությունը խնդրում է անվավեր ճանաչել և նորովի անցկացնել հարցազրույցի արդյունքները։ sknews.ge
Վրաստանի կրթության և գիտության նախարարությունը 2022 թվականից սկսել է հանրակրթական դպրոցների տնօրենների ատեստավորման գործընթացը, որն ավարտվել է 2023 թվականի հունիսին։ Մոտ 160 դիմորդ չի կարողացել անցնել հարցազրույցի եզրափակիչ փուլ, 27-ը դիմել է «Արդար ընտրությունների» օգնությանը։
2022 թվականի հոկտեմբերին հայտարարված տնօրենի թեկնածուների որակավորման քննությանը գրանցվել է 3205 հոգի, որից քննությանը չի ներկայացել 1366 հոգի։ Տնօրենների թեկնածուների հավաստագրման գործընթացը բաղկացած է երկու փուլից՝ գրավոր քննություն և բանավոր հարցազրույց: Քննությանը ներկայացած 1 839 հոգուց հարցազրույցի փուլ են անցել 755-ը։
2023 թվականի մարտի 20-ից ապրիլի 28-ը նախարարությունն անցկացրել է հանրակրթական դպրոցի տնօրենների դիմորդների ատեստավորման երկրորդ փուլը՝ հարցազրույց։ Նախարարի հրամանով ստեղծվել է հարցազրույցի 2 հանձնաժողով։ Հարցազրույցի ավարտից գրեթե 2 ամիս անց՝ 2023 թվականի հունիսի 8-ին, նախարարությունը հրապարակեց արդյունքները, համաձայն որոնց շուրջ 160 դիմորդ չի անցել հարցազրույցի փուլը։ Հարկ է նշել, որ թեստում բարձր գնահատականներ ստացած թեկնածուները, որոնց որակավորումն ու փորձը հաստատվել են, չեն հաղթահարել հարցազրույցի փուլը և մերժվել են վկայականից։ Նրանց թվում էին նաև թեկնածուներ, ովքեր ունեին տնօրեն աշխատելու փորձ։
Նախարարությունից պահանջված հարցազրույցների արձանագրությունների ուսումնասիրության հիման վրա կան էական ընթացակարգային խախտումներ, որոնք կարող էին ազդել որոշման վրա, այդ թվում՝
⦁ Որոշ դեպքերում հարցազրույցի արձանագրությունը ստորագրել են հանձնաժողովի այն անդամները, ովքեր ընդհանրապես չեն ներկայացել թեկնածուի հարցազրույցին;
⦁ Հանձնաժողովի այն անդամները, ովքեր հարցազրույցի ժամանակ թեկնածուներին հարցեր են տվել, հարցազրույցի արձանագրության մեջ իրենց ստորագրությունները չեն եղել;
⦁ Տրամադրված հարցազրույցի արձանագրություններում նշված չեն այն չափանիշները, որոնց հիման վրա գնահատվել են թեկնածուները;
⦁ Տնօրեն դառնալու ցանկություն ունեցող մասնակիցները նշում են, որ հարցազրույցի փուլում տեղյակ չեն եղել գնահատման չափանիշներին։ Նրանց խոսքով՝ հանձնաժողովի անդամների կողմից արձանագրություններ չեն կատարվել։ Նախարարության ավելի ուշ տրամադրած տեղեկատվության համաձայն՝ թեկնածուները գնահատվել են 6 չափորոշիչներով, սակայն հարցազրույցի արձանագրություններում հստակ տեղեկություններ չկան հանձնաժողովի անդամների կողմից մրցույթի մասնակիցներին հատկացված միավորների մասին՝ ըստ յուրաքանչյուր չափանիշի։ Այսպիսով, հիմնավոր կասկած կա, որ նախարարությունը արձանագրությունը կազմելիս հարցազրույցից հետո արդյունքների վրա պաշտոնապես կիրառել է նշված չափանիշները.
⦁ Հարցազրույցի տևողությունը և տրված հարցերը ցույց են տալիս հարցազրույցի պաշտոնականությունը: Հարցազրույցը սովորաբար տևում էր 7-10 րոպե։ Թեկնածուներից շատերին հանձնաժողովի անդամները տվել են 2-3 հարց, ինչը թույլ չի տվել թեկնածուների ամբողջական գնահատականը։
2023 թվականի հուլիսի 7-ին և 10-ին «Արդար ընտրությունները» դիմել է Թբիլիսիի քաղաքային դատարան՝ պաշտպանելու հանրակրթական դպրոցների տնօրենների ատեստավորման գործընթացին մասնակցող 27 մրցույթի մասնակիցների իրավունքները։ Հայցով տնօրենի թեկնածուները պահանջում են չեղյալ համարել ատեստավորման երկրորդ փուլի արդյունքները՝ հարցազրույցը և այն արդար միջավայրում անցկացնել։
Ըստ ISFED-ի հաղորդագրության՝ իրենք երկար ժամանակ հետևել են հանրակրթական դպրոցների տնօրենների ազատման և ընտրության գործընթացին, որի ընթացքում բացահայտվել են հանրակրթական դպրոցների քաղաքականացման լուրջ խնդիրներ։ Որոշ հանրակրթական դպրոցների տնօրենների վեցամյա ժամկետը կլրանա 2020 թվականին: 2020 թվականի գարնանը հայտարարվել էր տնօրենների հավաստագրման քննություն, սակայն համաճարակի պատճառով այն հետաձգվել է անորոշ ժամանակով։ Պաշտոնավարման ժամկետը լրանալուց հետո ԿԳՆ-ն նրանց մեծամասնությանը (891 տնօրեն) նշանակել է տնօրենի ժամանակավոր պաշտոնակատար, իսկ որոշներին (112 տնօրեն)՝ ոչ։ Կազմակերպության կողմից 2021 թվականին հրապարակված ուսումնասիրության համաձայն՝ «Արդար ընտրությունների» նախկին տնօրենները պնդում էին, որ իրենք համարվում են հաջողակ տնօրեններ, և որ նախարարության կողմից հանկարծակի, առանց հիմնավորման ընդունված որոշումը անարդար է և խտրական։
Ավելին, տնօրենները նշել են նախարարությունից ստացված շնորհակալագրի կամ մրցանակի մասին, որը կապված է եղել իրենց աշխատանքի որակի հետ։ Ըստ նրանց՝ հնարավոր չէ, որ ռեսուրս կենտրոնները բացասական գնահատական ունենան, ինչը հիմք կհանդիսանա ազատ արձակելու համար։ Կազմակերպության կողմից ձեռք բերված տեղեկությունների համաձայն՝ պարզվել է, որ գոյություն ունի տնօրենների մի տեսակ «անցանկալի» կատեգորիա, որոնց տարբերակումը բխում է քաղաքական նպատակահարմարությունից։