Գիտնականները բացահայտել են «բղավող մումիայի» առեղծվածը

Հայտնի «բղավող մումիան», որի արտասովոր դեմքի արտահայտությունը հնագետները գրեթե հարյուր տարի չէին կարողանում բացատրել, պարզվել է, որ դարձել է ոչ պրոֆեսիոնալ ստոմատոլոգի զոհ։ Այս եզրակացությանն են հանգել մի խումբ եգիպտացի գիտնականներ՝ Կահիրեի համալսարանի ճառագայթաբանության պրոֆեսոր Սահար Սալիմի գլխավորությամբ։ Նրանց աշխատանքը հրապարակվել է Frontiers in Medicine ամսագրում։

Մումիան հայտնաբերվել է Լուքսորում 1935 թվականին։ Այն գտնվում էր Նոր թագավորության շրջանի պալատական ​​ճարտարապետ Սենմուտի դամբարանում (մ.թ.ա. XVI–XIII դդ.)։ Կնոջ մումիֆիկացված մարմինը եղել է փայտե սարկոֆագում՝ Սենմուտի ընտանիքի անդամների առանձին խորշում: Նա տարբերվել է մյուս մումիաներից իր բաց մնացած բերանով, ասես լացից կամ տառապանքից։

Սկզբում մասնագետները որոշել են, որ դեմքի այս արտահայտությունը անորակ զմռսման արդյունք է։

Ուղեղը, թոքերը, լյարդը, փայծաղը, երիկամները մնացել են իրենց տեղերում, ինչը զմռսման կանոնների խախտում է։ Նման պայմաններում ներքին օրգանները լավ պահպանվել են:

Այնուամենայնիվ, ժամանակակից աշխատանքում ասվում է, որ առաջադեմ տեխնիկան ցույց է տվել, որ զմռսումը կատարվել է ամենաբարձր չափանիշներով։ Օգտագործվել է թանկարժեք նյութ (խունկ պապիրուս բոսվելիայից և կարմիր գիհի խեժից), որը բերվել է հեռվից, և հենց այն փաստը, որ մումիայի և ներքին օրգանների տեսքը լավ պահպանված է եղել, հուշում է, որ նույնիսկ դրանցով հնարավոր է եղել կատարել բարձրորակ մումիֆիկացիա։ Արմավենու մանրաթելերից պատրաստված սև պարիկը՝ քվարցի, մագնիտիտի և ալբիտի հավելումով, նույնպես հերքում է էժան աշխատանքի գաղափարը։

Ինֆրակարմիր հետազոտությունը ցույց է տվել, որ կինն այլ լուրջ պաթոլոգիա չի ունեցել, քան թեթև արթրիտը։ Բայց ատամների հետ կապված շատ ավելի խնդիրներ են եղել։ Նրանցից մի քանիսը նա կորցրել է իր կյանքի ընթացքում, մյուս ատամները հանել են մահից անմիջապես առաջ:

Ամենայն հավանականությամբ, գիտնականները կարծում են, որ հենց ատամի հեռացումն է եղել ցնցման կամ սրտի կաթվածի պատճառ, որը հանգեցրել է մկանների ակնթարթային սպազմի: Մկանները որոշակի դիրքում թմրում ու սառչում են, որից հետո այլեւս հնարավոր չէ շտկել իրավիճակը։

Ավելի վաղ հաղորդվել էր, որ եգիպտացի գիտնականներն առաջին անգամ վերստեղծել են փարավոն Ամենհոտեպ I-ի մումիայի եռաչափ մոդելը՝ օգտագործելով եռաչափ համակարգչային տոմոգրաֆիա:

---

---