Գենդերային խնդիրների լուծումը՝ որպես «օտարերկրյա գործակալների ռեգիստրում» գրանցվելու պատճառ
Հեղինակ Քրիստինա Մարաբյան
Ախալքալաքում գործող 15 ակտիվ հասարակական կազմակերպությունների թվում կան այնպիսիք, որոնք որոշել են գրանցվել «օտարերկրյա գործակալների ռեգիստրում»։ Նրանց թվում է մի կազմակերպություն, որն ակտիվորեն աշխատում է աջակցելու կանանց՝ օգնելով նրանց իրացնել հնարավորությունները և դառնալ ավելի անկախ: «Առաջ նոր հնարավորությունների» կազմակերպությունը ղեկավարում է ակտիվիստ Լյոլյա Ռաիսյանը, նրա գործունեությունը օրինակ է շատերի համար։
Լյոլյա Ռաիսյանն ավելի քան 10 տարի աշխատում է հասարակական կազմակերպություններում։ Այս ընթացքում նրա օգնությամբ իրականացվեցին բազմաթիվ ծրագրեր՝ ուղղված ոչ միայն կանանց օգնելուն, այլև մարզում ապրող երիտասարդներին։ Սակայն այս կազմակերպությունները, ինչպես մյուսները, ընկնում են այսպես կոչված. «Օտարերկրյա գործակալների մասին» օրենքի ազդեցության տակ:
Լյոլյա Ռաիսյանի խոսքով, իր կազմակերպությունը կանգնել է ոչ միայն ռեգիստրում գրանցվելու ընտրության, այլ նաև քաղաքապետարանի կանանց և երիտասարդության համար կարևոր ծրագրերի իրականացման համար ստացված ֆինանսական միջոցների պատասխանատվության առաջ։
«Մենք գրանցվել ենք «օտարերկրյա գործակալների ռեգիստրում, հաշվապահին խնդրեցինք պատրաստել փաստաթղթերը։ Չեմ կարող ասել, որ դժվար էր, մենք պարզապես լրացրինք բոլոր ձևերը։ Կային մի քանի չամրացված ծայրեր, բայց մենք դրանք ուղղեցինք: Կազմակերպությունը դեռևս ցուցադրված չէ պորտալում, բայց ասեմ, որ սա բավականին ծավալուն աշխատանք է, որը զգալի ջանքեր է պահանջում»,- ասում է նա։
«Մեր առօրյա գործունեության մեջ առայժմ փոփոխություններ չկան, քանի որ նոր նախագծերի հայտեր չենք ներկայացրել։ Տեսնենք՝ դոնորների հետ խնդիրներ կառաջանան, եթե ես նոր նախագիծ սկսեմ։ Մենք գրանցեցինք կազմակերպությունը, քանի որ այն ժամանակ ունեինք մի քանի նախագծեր և պետք էր դրանք ավարտին հասցնել։ Այս նախագծերից ստացված ֆինանսական միջոցները մնացել են կազմակերպության հաշվեկշռում: Նախատեսված էր նաեւ համագործակցություն նախաձեռնող խմբի հետ»,- պարզաբանում է Լյոլյա Ռաիսյանը։
Ակտիվիստուհին խոստովանում է, որ գրանցման որոշում կայացնելն իր համար բարոյապես դժվար է եղել, սակայն հանգամանքներն են դա պահանջում։
«Ինձ համար շատ դժվար էր այս որոշումը կայացնել։ Մենք դա ընդունեցինք՝ ելնելով նրանից, որ մեր կազմակերպությունը սանդղակ չունի, և չկան դոնորներ, որոնք կարող են աջակցել և ազատել գրանցվելու անհրաժեշտությունից։ Ես հասկացա, որ հաշվում եղած գումարը ոչ թե իմ անձնական գումարն է, այլ ուրիշներին պատկանող միջոցներ։ Ես չեմ կարող ռիսկի ենթարկել, տուգանքներ վճարել, եթե չգրանցվեմ: Խնդիրների դեպքում ես չէի կարողանա դուրս գալ այս վիճակից, նույնիսկ եթե ինչ-որ կերպ խուսափեի պատասխանատվությունից։ Նվիրատուներն ասացին, որ եթե ես գրանցեմ կազմակերպությունը, ոչինչ չի փոխվի, և ամենայն հավանականությամբ դա չի ազդի մեր աշխատանքի վրա։ Որոշեցի, որ նախագծերի համար մեզ հատկացված գումարը պետք է ծառայի իր նպատակին»,- ավելացնում է նա։
Ներկայումս «Առաջ նոր հնարավորությունների» ՀԿ-ն աշխատում է մեդիագրագիտությանը, սեռական և վերարտադրողական առողջությանը, կանանց աշխատանքային իրավունքներին վերաբերող խնդիրների ուղղությամբ։
Իր գործունեության ընթացքում կազմակերպությունն իրականացրել է ավելի քան 10 ծրագիր՝ ուղղված Ախալքալաքի քաղաքապետարանի զարգացմանը։ Դրանցից մեկը «Կանանց տնտեսական զարգացման ծրագիրն» էր, որն իրականացվել է Ախալքալաքում 2019-2023 թվականներին։ Ծրագիրը ֆինանսավորվել է ՄԱԿ-ի Կանանց հիմնադրամի և Ավստրիական զարգացման հիմնադրամի կողմից: Ծրագրի շրջանակներում ֆինանսավորվել է 28 ծրագիր՝ շուրջ 40000 լարի ընդհանուր գումարով։
Այս ծրագրից ֆինանսավորում ստացած կանայք կարողացան սկսել իրենց բիզնեսը, սկսել գումար վաստակել, աջակցել իրենց ընտանիքներին, իրականացնել իրենց երազանքներն ու ձգտումները։
Հիշեցնենք, որ 2024 թվականի գարնանը, չնայած հազարավոր բողոքներին, Վրաստանում ընդունվեց «Օտարերկրյա ազդեցության թափանցիկության մասին» օրենքը, որը համեմատվում է «Օտարերկրյա գործակալների մասին» ռուսական օրենքի հետ։ Օրենքի համաձայն՝ ԶԼՄ-ները և հասարակական կազմակերպությունները, որոնք իրենց եկամուտների 20%-ից ավելին ստանում են արտերկրից, պետք է գրանցվեն որպես օտարերկրյա տերության շահերը քարոզող կազմակերպություններ։
Շատ կազմակերպություններ հայտարարեցին, որ չեն ենթարկվելու օրենքին և չեն գրանցվելու Արդարադատության նախարարության ռեգիստրում, չնայած այն հանգամանքին, որ օրենքը չպահպանելը հղի է շատ մեծ տուգանքներով։
Վրաստանի միջազգային գործընկերները լրջորեն քննադատել են օրենքը՝ նշելով, որ այն անհամատեղելի է եվրոպական չափանիշների հետ և բացասաբար կանդրադառնա երկրի եվրաինտեգրման գործընթացի վրա։
Opinion, pooling and voting
