Դեկտեմբերի 1-ից ուժի մեջ կմտնի «Ընտանեկան արժեքների և անչափահասների պաշտպանության մասին» օրենքը, որը, ի թիվս այլոց, կարող է սպառնալ մանկապարտեզների դաստիարակներին, ուսուցիչներին և համալսարանի պրոֆեսորադասախոսական կազմին տուգանքներով և ազատազրկմամբ։
Ինչպե՞ս կանդրադառնա այս օրենքը մանկապարտեզի դաստիարակների, դպրոցների ուսուցիչների և համալսարանների ակադեմիական անձնակազմի վրա:
Օրենքի ութերորդ հոդվածը, որը վերաբերում է կրթությանը, ասվում է, որ մանկապարտեզում, դպրոցում, համալսարանում չի կարելի այնպիսի հարցերի մասին խոսել կամ այլ կերպ տեղեկատվություն տարածել, որը «օբյեկտիվ դիտորդի կարծիքով» ամեն կերպ «խթանում է» սեռական այլ ինքնություն ունեցող մարդկանց։
Ով կարող է լինել այսպես կոչված «Օբյեկտիվ դիտորդը» մեզ անհայտ է։
Վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ օրենսգրքի 172-րդ հոդվածի 10-րդ մասի համաձայն՝ մանկապարտեզում, դպրոցում կամ համալսարանում նշված հարցի վերաբերյալ ցանկացած տեսակի տեղեկատվություն տարածելը ֆիզիկական անձի համար կտուգանվի 1500 լարիով, իսկ իրավաբանական անձի համար՝ 4000 լարիով։
Նշված արարքը կրկնելու դեպքում անձը կպատժվի տուգանքով, պաշտոն զբաղեցնելով կամ գործարարությամբ զբաղվելու իրավունքից զրկելով՝ առավելագույնը երեք տարի ժամկետով կամ ազատազրկմամբ՝ առավելագույնը երկու տարի ժամկետով։
Վերոնշյալ օրենքի ընդունումից հետո փոփոխություններ են կատարվել Վրաստանի տարբեր օրենքներում, այդ թվում՝ բարձր ուսման, վարչական իրավախախտումների մասին և քրեական օրենսգրքում։
Ինչո՞ւ է օրենքը քննադատվում հասարակության մեջ.
Վերջին օրերին քաղաքացիները, այդ թվում՝ կրթության ոլորտի ներկայացուցիչներ, ակտիվորեն դատապարտում են օրենքի կիրառումը սոցիալական ցանցերում։ Նրանցից մեկը Իվանե Ջավախիշվիլիի անվան Թբիլիսիի պետական համալսարանի լեզվի կենտրոնի ուսուցիչ Քեթեւան Խուսկիվաձեն է։
«Հարգելի գործընկերներս գրել են, և ես կկրկնեմ՝ ուսանողներ, դեկտեմբերի մեկից իսպանական լեզվի և մշակույթի դասախոսություններից կվերանան Ֆեդերիկո Գարսիա Լորկան, Պեդրո Ալմոդովարը, Անտոնիո Գալան, Ֆրիդա Կալոն, Գաբրիելա Միստրալը, Չավելա Վարգասը… կամ կվերանամ ես՝ ձեր դասախոս Քեթի Խուսկիվաձեն»,- գրել է նա։
TSU-ի մեկ այլ պրոֆեսոր՝ նեոհունագիտության բաժնի դասական բանասիրության, բյուզանդագիտության և նեո-հունագիտության ամբիոնի վարիչ Սոֆիո Շամանիդին նույնպես արձագանքում է օրենքի կիրառմանը․
«Հարգելի ուսանողներ, դեկտեմբերի 1-ից այլևս չենք դասավանդելու Կավաֆի, Ռիցոս, Իոաննու և այլն, քանի որ դա կարող է դիտվել որպես «այլասերված սեքսի» քարոզ։ Դասական բանասիրության ամբիոնը, հավանաբար, ընդհանրապես կփակվի»,- գրում է նա։
Խմբագիրներին հետաքրքրում էր, թե ինչ են մտածում օրենքի մասին Սամցխե-Ջավախեթիի պետական համալսարանի դասախոսները։ Մենք կապվեցինք նրանցից մի քանիսի հետ, սակայն նրանք ասացին, որ չեն կարդացել օրենքը, ուստի չեն կարող մեկնաբանել:
Դպրոցներում ուսումնական պլանները և դասագրքերը կազմվում և հաստատվում են կրթության նախարարության կողմից: Դպրոցական դասագրքերում սեռական կողմնորոշման փոփոխության «խթանմանը» միտված տեքստեր չկան։
Հաշվի առնելով վերը նշվածը՝ Նինոծմինդայի թիվ 4 հանրակրթական դպրոցի ուսուցիչ Բեսո Պապասկուայից հետաքրքրվեցինք, թե կրթության ոլորտում նման արգելքներն ի՞նչ նպատակ կարող են ունենալ։ Նա կարծում է, որ հավանական է, որ օրենքն ընդունվել է ոչ թե «ընտանեկան արժեքները» պաշտպանելու, այլ պարզապես գրաքննություն իրականացնելու համար։
«Կարծում եմ, որ այս օրենքը ոչ մի կերպ չի ծառայում ընտանեկան արժեքներին։ Սա գրաքննության և խոսքի ազատության դեմ օրենք է։ Օրենքը ընդհանուր սահմանազատում է խոսքի ազատության դեմ։ Դա դուրս է գալիս ցանկացած իրավական շրջանակից…»,- ասում է նա։
Օրենքի կիրարկման վերջնաժամկետի մոտենալու հետ մեկտեղ օրենքի քննարկումն ակտիվանում է։ Քաղաքացիները սոցցանցերում ակտիվորեն գրում են, որ օրենքը, «ընտանեկան արժեքները պաշտպանելու» քողի տակ, իրականում ծառայում է գրաքննությանը և արգելում է կինոն, գրականությունը, նկարչությունը և արվեստի այլ ոլորտները։ Ըստ քաղաքացիների՝ հիմնական վտանգը լինելու է օրենքի կիրառումը կոնկրետ «անցանկալի» անձանց ճնշելու համար։
Արձագանք սոցիալական ցանցերում.
«Այս ամենի հետ մեկտեղ, ամոթ է, որ տասնյակ բուհերից ոչ մեկը չի արտահայտվել, որ մի շարք ոլորտներ չեն ենթարկվի հակագիտական գրաքննության։ Շնորհավորում եմ, մեծ թվով հասարակական և հումանիտար գիտությունների, հոգեբանության բարեխիղճ դասախոսներ, դեկտեմբերի 2-ից գործնականում հանցագործ եք հայտարարվել։
«Օրենքը մեկն է, բայց պատիժը ո՞նց են դիտարկելու, մեր դասախոսություններին հո ժանդարմներ չե՞ն բերի։
«Շուտով այս չեկիստ Քոցերի ձեռքում Գրիգոլ Ռոբաքիձեին կրկին կարգելեն Վրաստանում»
«Ես իսկապես անկեղծորեն մտածում եմ, թե ինչ կլինի հունական դիցաբանության հետ»:
«Նրանք հոգեվարքի մեջ են։ Շուտով բոլոր ազատության մասին գրքերը կվառեն»։
«Չար շունը, ոչ ինքն է ուտում, ոչ էլ ուրիշներին է տալիս, ասված է Երազանքի ընտրողի մասին։ Երազն ինքնին ուտում է ամեն ինչ, այն էլ՝ առատորեն»։
«Արժանապատվությամբ և անգրագիտությամբ՝ դեպի Ռուսաստան»։
«Շատերը դեռ չեն հավատում, որ երկիրը գնում է դեպի 1937թ. Չեմ զարմանա, եթե մահապատիժը վերադարձվի երկիր. «Նավը խորտակվում է, բայց ամեն ինչ կարգին է»»։
«Շեւարդնաձեի ժամանակ նման օրենք չկա՞ր, այդպես ամեն ինչ անում եք իշխանությունը պահպանելու համար»։
Բացի «Ռուսական օրենքից», որը քննադատության ենթարկվեց միջազգային և տեղական մակարդակով և դադարեցրեց եվրաինտեգրման գործընթացը, «Ընտանեկան արժեքների և անչափահասների պաշտպանության» օրենքը նույնպես հակասում է Եվրամիությանն անդամակցելու գործընթացին։
Տեղեկացնենք, որ «Ընտանեկան արժեքների և անչափահասների պաշտպանության մասին» օրենքը, սեպտեմբերի 17-ին ստորագրել է խորհրդարանի նախագահ Շալվա Պապուաշվիլին։ Օրենքի նախաձեռնողներն են՝ Շալվա Պապուաշվիլին, Մամուկա Մդինարաձեն, Անրի Օխանաշվիլին, Ռատի Յոնաթամիշվիլին, Մակա Բոչորիշվիլին, Դավիթ Մատիկաշվիլին, Թենգիզ Շարմանաշվիլին, Իրակլի Շատակիշվիլին և Սոզար Սուբարին։