Հեղինակ Ռիմա Մառանգոզյան
Վրաստանում «Օտարերկրյա ազդեցության թափանցիկության մասին» օրենքի ընդունումը մեծ ոգևորություն է առաջացրել հասարակության և փորձագետների շրջանում։ Օրենքի նախագիծը, որն ըստ կառավարության նպատակ ունի ամրապնդել երկրի անվտանգությունն ու թափանցիկությունը, կասկածի տակ է դրվել մի շարք մասնագետների, այդ թվում՝ հաշվապահ և ֆինանսիստ Մանանա Խուցիշվիլիի կողմից:
Հասարակական կազմակերպություններում աշխատելու երկար տարիների փորձ ունեցող Մանանա Խուցիշվիլին ասում է, որ օրենքի նախաձեռնումը մեծ հիասթափություն է առաջացրել.
– «Վրաստանում հասարակական կազմակերպություններն արդեն գրանցված են եկամուտների ծառայությունում և պարբերաբար լրացնում են հարկային հայտարարագրերը։ Անկախ նրանից, թե դա շահույթի, ԱԱՀ-ի կամ եկամտահարկի հայտարարագիր է: Նրանց գործունեությունն արդեն լիովին թափանցիկ է»,- ասում է նա։
Խուցիշվիլին ընդգծում է, որ օրենքի նախաձեռնումն անհարկի բյուրոկրատական բեռ է և չի պահանջում գործող կարգի փոփոխություն։
«Այս օրենքը կարող է նույնիսկ խոչընդոտել այն կազմակերպությունների աշխատանքին, որոնք օրենքի խախտում չեն անում»,- հավելում է նա։
Խուցիշվիլին հատկապես կենտրոնացել է իրավունքի ռուսական մոդելի վրա, որը հաճախ վկայակոչում են դրա քննադատները:
– «Ռուսաստանում օրենքը ի սկզբանե համեմատաբար մեղմ էր թվում, սակայն ժամանակի ընթացքում այն խստացավ և կիրառվեց քաղաքացիների նկատմամբ։ «Վրացական տարբերակն ի սկզբանե բավականին կոշտ է»,- ասում է նա։
Խուցիշվիլիի խոսքով՝ նման օրենքների հիմնական նպատակը ոչ թե թափանցիկության բարձրացումն է, այլ հասարակական կազմակերպությունների սահմանափակումն ու վերահսկումը։
«Սա ուղղակիորեն հակասում է եվրոպական արժեքներին, որոնց մենք տարիներ շարունակ ձգտել ենք ինտեգրվել»,- հավելում է նա։
Նոր օրենքի ընդունումը լուրջ խոչընդոտներ է ստեղծում այն կազմակերպությունների համար, որոնք ակտիվորեն աշխատում են երկրի զարգացման վրա։
«Նոր կանոնակարգերը ոչ միայն խլում են լրացուցիչ ժամանակ և ռեսուրսներ, այլև սպառնում են դադարեցնել դրանց գործունեությունը», – ասում է Խուցիշվիլին:
Նրա խոսքով, ամենահրատապ խնդիրը կազմակերպությունների ֆինանսների լրացուցիչ հսկողությունն է և պետության կողմից չափազանց մեծ միջամտության հնարավորությունը։
«Այս օրենքը չի ծառայում թափանցիկությանը, այլ ավելի շուտ սահմանափակում է ազատությունը»,- նշում է Խուցիշվիլին։
Մանանա Խուցիշվիլիի դիրքորոշումը հստակ արտացոլում է նոր օրենքով ոչ կառավարական հատվածի առջեւ ծառացած մարտահրավերները։
– «Վրաստանի ոչ կառավարական հատվածը կարևոր դեր է խաղում երիտասարդների համար նոր հնարավորություններ ստեղծելու և երկրի զարգացման գործում։ «Ցանկացած քայլ, որը վնասում է այս ոլորտին, մեծ սպառնալիք է մեր ապագայի համար»,- ասում է Խուցիշվիլին։
Նոր օրենքի քննադատությունը ցույց է տալիս, որ թափանցիկությունը հնարավոր է կատարելագործելով գոյություն ունեցող գործիքները՝ նույնիսկ առանց լրացուցիչ բյուրոկրատական սահմանափակումների: