
«Ռուս-ուկրաինական պատերազմի սկսվելուց ի վեր Վրաստանից ավտոմեքենաների վերաարտահանումը զգալիորեն աճել է», – ասվում է «Գնոմոն Վայզ» հետազոտական կազմակերպության հրապարակման մեջ, որը զբաղվում է ռուս-ուկրաինական պատերազմի ավտոարդյունաբերության վրա ազդեցությամբ։
Փաստաթղթում նշվում է, որ Ուկրաինայում պատերազմի սկսվելու պատճառով Ռուսաստանի նկատմամբ կիրառված պատժամիջոցները դրական ազդեցություն են ունեցել Վրաստանի տնտեսության վրա, այդ թվում՝ ավտոարդյունաբերության։ Հետազոտության հեղինակ Իգնատ Շամուգիայի խոսքով՝ դրական ազդեցությունը կշարունակվի մինչև պատերազմի ավարտը և/կամ Ռուսաստանի նկատմամբ պատժամիջոցների վերացումը։
«Պատժամիջոցներից և Ռուսաստանից մի շարք ավտոընկերությունների դուրսբերումից հետո Վրաստանով անցնող ուղևորատար ավտոմեքենաների առևտրային ուղին ընդլայնվել է։ Արդյունքում, կտրուկ աճել է Վրաստան ավտոմեքենաների ներմուծումը, ապա վերաարտահանումը Եվրասիական միության երկրներ։ Սա, առաջին հերթին, օգուտ է բերել ավտոոլորտում ներգրավված սուբյեկտներին։ Նման դրական դինամիկան և առևտրային ուղին պահպանվել են և կշարունակվեն մինչև պատերազմի ավարտը և/կամ պատժամիջոցների վերացումը», – ասվում է ուսումնասիրության մեջ։
Փաստաթղթում նշվում է, որ Ուկրաինայում պատերազմի սկսվելուց հետո, որոշ ավտոընկերությունների ռուսական շուկայից հեռանալու և արևմտյան երկրների կողմից Ռուսաստանի նկատմամբ պատժամիջոցների կիրառման պատճառով, Վրաստանում ի հայտ են եկել տարանցիկ նոր հնարավորություններ: Այս ժամանակահատվածից ի վեր հիմնական արտահանող երկրներն են դարձել Ղազախստանը և Ղրղզստանը, որոնք Եվրասիական տնտեսական միության անդամներ են։
«2022 թվականից ի վեր երկու երկրներում էլ ավտոմեքենաների վերաարտահանումը կտրուկ աճել է: Սակայն դրանց մեծ մասը չի հայտնվում այս երկրի սպառողների մոտ, այլ, ի վերջո, հայտնվում է ռուսական շուկայում: Եթե 2021 թվականին Ղազախստան և Ղրղզստան վերաարտահանվել է 4.8 հազար ավտոմեքենա, ապա 2024 թվականին այս թիվը հասնում է 83.5 հազար միավորի, իսկ այդ երկրներ արտահանված ավտոմեքենաների ընդհանուր արժեքը կազմել է 4,041 միլիոն ԱՄՆ դոլար», – նշվում է ուսումնասիրության մեջ։
Բացի այդ, ուսումնասիրության հեղինակը նշում է, որ պատերազմից հետո ավտոբիզնեսը զգալիորեն ընդլայնվել է, ինչը արտացոլվում է ավտոարդյունաբերության ոլորտում շրջանառության արագացված տեմպերով: Մասնավորապես, աճել են Վրաստանի խոշորագույն ավտոբիզնես ընկերությունների շահույթը և շահութաբերության մակարդակները։
«Օրինակ, 2023 թվականին տասը խոշորագույն ավտոընկերությունների հարկումից առաջ շահույթը աճել է 77.7%-ով։ Այս ժամանակահատվածում նրանց շահույթը կազմել է 287.5 միլիոն լարի, եկամուտները՝ 10.5%, իսկ ակտիվները՝ միջինում 27.2%։ Խոշորագույն ավտոընկերությունների շահույթի մարժան և ակտիվների վրա եկամտաբերությունը համավարակից առաջ ընկած ժամանակահատվածի համեմատ աճել են գրեթե երկուսուկես անգամ։ Նման ընկերությունները հիմնականում զբաղվում են նոր մեքենաների առևտրով։
Այնուամենայնիվ, Եվրասիական տնտեսական միության հիմնական պահանջարկը օգտագործված մեքենաներն են։ Ռուսաստանում օգտագործված մեքենաների պահանջարկը մեծացել է պատերազմից հետո, քանի որ պատերազմի պատճառով կիրառված պատժամիջոցները և ընկերությունների դուրսբերումը ռուսական շուկայից հանգեցրել են նոր մեքենաների գնի բարձրացմանը։ Այսպիսով, օգտագործված մեքենաների բիզնեսով զբաղվող ընկերությունների և անհատների դեպքում շահույթի և շահութաբերության մակարդակը, հավանաբար, ավելի է աճել», – նշում է Gnomon Wise-ը։ Հրապարակման մեջ։