
Ժամանակակից աշխարհում արհեստական բանականությունը (ԱԲ) դարձել է ամենուրեք տարածված, եւ մարդկանց փոխազդեցությունները դառնում են ավելի հաճախակի եւ բարդ։ Ճապոնիայի Վասեդա համալսարանի հետազոտողները որոշել են ուսումնասիրել, թե արդյոք մարդ-արհեստական բանականություն հարաբերությունները կարելի է դիտարկել կապվածության տեսության տեսանկյունից, որը հոգեբանական մոդել է եւ բացատրում է, թե ինչպես են մարդիկ ձեւավորում հուզական կապեր միմյանց հետ: Աշխատանքը հրապարակվել է «Current Psychology» ամսագրում:
Ֆան Յանգի եւ պրոֆեսոր Ացուշի Օսիոյի գլխավորած գիտնականների թիմը մշակել է հատուկ տեխնիկա՝ EHARS սանդղակ, որը թույլ է տալիս չափել, թե որքանով է մարդը հուզականորեն «կապված» արհեստական բանականության հետ։ Պարզվել է, որ շատ մարդիկ դիմում են արհեստական բանականությանն աջակցության եւ խորհրդատվության համար. ուսումնասիրության մասնակիցների գրեթե 75 տոկոսը արհեստական բանականությունն օգտագործել է որպես օգնության աղբյուր, իսկ մոտ 39 տոկոսն այն ընկալել է որպես հուսալի եւ մշտական ուղեկից։
Այս դեպքում բացահայտվել է արհեստական բանականության նկատմամբ երկու տեսակի վերաբերմունք՝ տագնապային, երբ մարդը վախենում է սխալ պատասխան ստանալուց եւ աջակցության կարիք ունի, եւ խուսափողական, երբ մարդն անհարմար է զգում արհեստական բանականությանը մոտ գտնվելիս եւ նախընտրում է հեռավորություն պահպանել։
Գիտնականներն ընդգծել են, որ իրենց աշխատանքն օգնում է հասկանալ, թե ինչպես են մարդիկ ընկալում արհեստական բանականությունը հուզական մակարդակում: Այդ գիտելիքը կարեւոր է ավելի էթիկական եւ հոգեբանորեն հարմարեցված արհեստական բանականության համակարգեր ստեղծելու համար, օրինակ՝ չաթ-բոտեր միայնակ մարդկանց աջակցելու համար կամ հոգեթերապիայի հավելվածներ: Նման համակարգերը կկարողանան ավելի լավ հաշվի առնել օգտատերերի անհատական կարիքները՝ ավելի զգայուն լինելով անհանգիստ մարդկանց նկատմամբ կամ հարգելով խուսափողներից հեռավորությունը։
«Քանի որ արհեստական բանականությունն ավելի խոր կմտնի մեր կյանք, մարդիկ կսկսեն նրան դիմել ոչ միայն տեղեկատվության, այլեւ հուզական աջակցության համար։ Մեր հետազոտություններն օգնում են մեզ հասկանալ, թե ինչպես է դա տեղի ունենում, եւ ստեղծել տեխնոլոգիաներ, որոնք հաշվի են առնում օգտատերերի հոգեբանական բարեկեցությունը»,- եզրափակել է Ֆան Յանգը։