Հայաստանը ադրբեջանական վառելիք կստանա Վրաստանի միջոցով

Հայաստանի էկոնոմիկայի նախարարությունը հաստատել է, որ բանակցություններ է վարել Վրաստանի հետ ադրբեջանական վառելիքի հնարավոր տարանցման վերաբերյալ վրացական տարածքով։ Վրաստանի իշխանությունները, իրենց հերթին, հայտարարել են, որ հաստատել են «գործընկեր երկրների» կողմից ներկայացված միանվագ տարանցման հարցումները՝ առանց սակագների։ Եթե տարանցումը տեղի ունենա, դա կլինի առաջին դեպքը, երբ ադրբեջանական ապրանքները կմտնեն Հայաստան։

«Նման բանակցություններ վրացական կողմի հետ տեղի են ունեցել, և մենք ստացել ենք հրապարակված տեղեկատվությունը», – երկուշաբթի օրը «Արմենպրես» լրատվական գործակալությանը հայտնել է Հայաստանի էկոնոմիկայի նախարարությունը՝ հղում անելով վրացական իշխանությունների հայտարարությանը։

Ըստ Վրաստանի հանրային հեռարձակողի, վրացական իշխանությունները նաև հայտնել են, որ դեկտեմբերի 5-ին նրանք ստացել են «գործընկեր երկրներից» Վրաստանի տարածքով Ադրբեջանից Հայաստան վառելիքի միանվագ տարանցման հարցում։

«Վարչապետ Իրակլի Կոբախիձեի որոշմամբ՝ «Վրացական երկաթուղիներին» անմիջապես հանձնարարվել է անվճար իրականացնել այս տարանցումը։ Այս որոշումը պաշտոնապես հաղորդվել է բոլոր շահագրգիռ կողմերին», – հայտարարել է Վրաստանի էկոնոմիկայի և կայուն զարգացման նախարարությունը։

Նախարարությունը նաև նշել է, որ Վրաստանը «մշտապես եղել և մնում է ռազմավարական և հուսալի գործընկեր թե՛ Հայաստանի, թե՛ Ադրբեջանի համար», և որ վրացական կողմը «հետևողականորեն աջակցում է խաղաղությանը և տարածաշրջանային համագործակցությանը»։

Վրացական կառավարության հայտարարությունը, ըստ տեղեկությունների, արվել է ի պատասխան ադրբեջանական լրատվամիջոցների այն հաղորդագրությունների, որ «սակագնային արգելքները խոչընդոտում են Ադրբեջանից Հայաստան երկաթուղային վառելիքի մատակարարումը»։

Դեկտեմբերի 5-ին կառավարամետ ադրբեջանական Minval.az լրատվամիջոցը հրապարակել է «Վրաստանն ընդդեմ խաղաղության. Թբիլիսին փորձարկում է Բաքվի համբերության սահմանները» վերնագրով հոդված, որում պնդվում էր, որ Վրաստանը պահանջել է 92 դոլար սակագին Ադրբեջանով տարանցիկ բեռի մեկ տոննայի համար։ Հաշվի առնելով, որ երկաթուղու այս հատվածը 111 կիլոմետր երկարություն ունի, սակագինը կազմել է 0,82 դոլար մեկ տոննայի համար մեկ կիլոմետրի համար։

Minval.az-ի տվյալներով՝ Ադրբեջանի միջոցով Վրաստան տեղափոխվող նմանատիպ բեռների համար ադրբեջանական կողմը գնահատել է 17 դոլար մեկ կիլոմետրի համար, ինչը համարժեք է 0.02 դոլար մեկ տոննա բեռի համար մեկ կիլոմետրի համար։

Minval.az-ը Վրաստանի կողմից պահանջվող ավելի բարձր սակագինը դիտարկել է որպես Թբիլիսիի կողմից տարածաշրջանում «խաղաղությունը խաթարելու» փորձի օրինակ՝ հավելելով, որ երկիրը, հղում անելով Վրաստանին, որտեղ Ադրբեջանը «ներդրումներ է կատարել և աջակցել է […] տասնամյակներ շարունակ, չի կարող իրեն թույլ տալ Ադրբեջանի շահերը անտեսելու շքեղությունը։

Ավելի ուշ՝ դեկտեմբերի 8-ին, վրացական կառավարամետ «Իմեդի» լրատվամիջոցը հաղորդել է, որ Կոբախիձեի հրամանով վառելիքը Վրաստանով կտեղափոխվի առանց սակագնի։

Տրանսպորտային ուղիների վերականգնումը եղել է Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև ընթացող խաղաղության բանակցությունների հիմնական և ամենազգայուն հարցերից մեկը։

Նոյեմբերին Հայաստանը երկաթուղով ցորեն է ստացել Ադրբեջանի և Վրաստանի միջով՝ նախ Ռուսաստանից, ապա Ղազախստանից՝ նշանավորելով երկու երկրների միջև խաղաղության գործընթացի պատմական հանգրվանը։

Այս իրադարձությունը տեղի ունեցավ Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևի հոկտեմբերի 21-ին Ղազախստան կատարած այցի ժամանակ արված հայտարարությունից հետո, որ Բաքուն վերացրել է Հայաստան ապրանքների տեղափոխման բոլոր սահմանափակումները։

Սա տեղի ունեցավ օգոստոսին Վաշինգտոնում ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփի միջնորդությամբ կայացած բանակցությունների ընթացքում Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև խաղաղության պայմանագիրը նախաստորագրելուց մի քանի ամիս անց։

Վաշինգտոնյան համաձայնագիրը ներառում էր նաև «Թրամփի ճանապարհ միջազգային խաղաղության և բարգավաճման համար» (TRIPP) ստեղծելու համաձայնագրի ստորագրումը, որն ավելի հայտնի է որպես «Թրամփի ճանապարհ», որը Հայաստանի միջոցով կապում է Ադրբեջանը Նախիջևանի էքսկլավի հետ։

Երկուշաբթի օրը Հայաստանում ԱՄՆ դեսպան Քրիստինա Քուինը հայտարարեց, որ «Թրամփի ճանապարհն» իրականացնող աշխատանքային խմբերը իրենց առաջին հանդիպումը կանցկացնեն «մինչև տարեվերջ»։

---

---