«Վրաստանն ընդդեմ Ռուսաստանի». Վրաստանը հաղթեց

Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանը (ՄԻԵԴ) այսօր հրապարակեց իր որոշումը «Վրաստանն ընդդեմ Ռուսաստանի» գործով` կապված 2008 թվականի օգոստոսյան պատերազմի հետ:

Ստրասբուրգի դատարանի Մեծ պալատի հրապարակված որոշման մեջ նշվում է, որ Ռուսաստանը խախտել է Մարդու իրավունքների եվրոպական կոնվենցիայի մի շարք հոդվածներ:

Միևնույն ժամանակ, «Վրաստանն ընդդեմ Ռուսաստանի» գործով ՄԻԵԴ-ի վճիռը չի պարունակում որոշում դրամական փոխհատուցման մասին։ Այս հարցը դատարանը թողեց հետագա քննարկման:

Ստրասբուրգի դատարանը օրինական ճանաչեց Վրաստանի ներկայացրած հայցի ութ կետերից վեցը.

խոշտանգումներ, անմարդկային և նվաստացուցիչ վերաբերմունք վրացի ռազմագերիների և խաղաղ բնակիչների նկատմամբ.

քաղաքացիական բնակչության ազատության և անվտանգության իրավունքի խախտում.

պատերազմի ընթացքում Վրաստանի քաղաքացիների սպանությունների հետաքննությունը և մի շարք այլ խախտումներ:

«Դատարանի Մեծ պալատի կողմից մի շարք խախտումների ընդունումը հաստատում է, որ Ռուսաստանը 2008-ի օգոստոսյան պատերազմի ընթացքում վրացիների էթնիկ զտումներ է իրականացրել: Այս պատմական որոշումը Վրաստանի համար միջազգային իրավական մեխանիզմների կիրառմամբ հակամարտությունների լուծման և նրա տարածքային ամբողջականության վերականգնման ամենակարևոր լծակն է », – այսպես են մեկնաբանել Վրաստանի արդարադատության նախարարությունում Ստրասբուրգի դատարանի որոշումը:

Միևնույն ժամանակ, ՄԻԵԴ-ը անհիմն է համարել Վրաստանի մի շարք մեղադրանքները ուղղված Ռուսաստանի դեմ:

«Գործի շուրջ 12 տարվա քննության արդյունքների հիման վրա ՄԻԵԴ-ը եզրակացրեց, որ Ռուսաստանի Դաշնությունը չի կարող պատասխանատվության ենթարկվել Մարդու իրավունքների և հիմնարար ազատությունների պաշտպանության մասին կոնվենցիայի համաձայն` տեղի ունեցած միջադեպերի համար, որոնք տեղի են ունեցել օգոստոսի 8-ից 12-ը ընկած ժամանակահատվածում ռուս զինծառայողների կողմից վրացական բանակի գրոհը խաղաղապահ զորախմբի և տեղի քաղաքացիական բնակչության վրա հետ մղելու ընթացքում», – հայտարարել է Ռուսաստանի արդարադատության նախարարությունը:

Նաև, ՄԻԵԴ-ը չի սատարել Վրաստանի իշխանությունների հայտարարություններին 2008 թ. Օգոստոսի 7-ին Ռուսաստանի Դաշնության զինված ուժերի Հարավային Օսիայի տարածք ներխուժման մասին:

Նշենք, որ դատարանը տասնմեկ կողմ և վեց դեմ ձայների հարաբերակցությամբ վճիռ կայացրեց, որ ռազմական գործողությունների ակտիվ փուլում տեղի ունեցած իրադարձությունները (2008 թ. Օգոստոսի 8-ից 12-ը) չեն ընկնում Ռուսաստանի Դաշնության իրավասության տակ ՝ Կոնվենցիայի 1-ին հոդվածի մասով (որ Ռուսաստանի Դաշնությունը արդյունավետ վերահսկողություն չի իրականացրել) և ճանաչեց որ այդ բողոքի մի մասն անընդունելի է:

Ըստ այդմ, Կոնվենցիայի հոդվածների խախտումը վերաբերում է միայն ռազմական գործողությունների ավարտից հետո (2008 թ. Օգոստոսի 12-ից հետո) ընկած ժամանակահատվածին:

ՄԻԵԴ-ը վճռեց, որ 2008 թ. Օգոստոսի 12-ից հոկտեմբերի 10-ը Ռուսաստանը «արդյունավետ վերահսկողություն» է իրականացնում Հարավային Օսիայի, Աբխազիայի և «բուֆերային գոտու» նկատմամբ, երբ ռուսական զորքերը պետք է պաշտոնապես լքեին այդ տարածքները `համաձայն 2008 թ. օգոստոսի 12-ի հրադադարի համաձայնագրի: Եվ, հետևաբար, ընկավ Ռուսաստանի Դաշնության իրավասության տակ: