«Պե՞տք է դեղեր չգնեմ, որովհետև շատ թանկ է! »- Նինոծմինդայի տարեցների այս և այլ մարտահրավերները քաղաքական կուսակցությունների նախընտրական տեսլականում
«Սննդի և դեղորայքի համար կենսաթոշակ չկա, ուստի ի՞նչ պետք է անեմ, եթե այլևս դեղեր չգնում: Կամ, եթե ես չեմ կարող դեղեր գնել, և իմ ճնշումը բարձր է, պետությունը կարո՞ղ է մեզ օգնել գնել այդ դեղերը: »,-դժգոհեց 66-ամյա Զոյա Մուրադյանը: Թոշակառուն տարիներ շարունակ գնել և ընդունել է ճնշման դեղամիջոցներ: Դեղերի գների անընդհատ բարձրացումն այժմ ամենամեծ մտահոգությունն է առաջացնում:
Զոյա Մուրադիանն ապրում է Նինոծմինդայում, Վրաստանի հարավում գտնվող փոքր մունիցիպալիտետում, Սամցխե-Ջավախքի շրջանում: Ըստ վերջին մարդահամարի ՝ Նինոծմինդան ունի 34000 բնակիչ: Բնակչության 95% -ը էթնիկ հայեր են:
Տեղի բնակիչները լքում են մունիցիպալիտետը `աշխատանքի բացակայության և պետական լեզվի իմացության բացակայության պատճառով: Նրանց համար Ռուսաստանում և Հայաստանում զբաղվածության հեռանկարները շատ ավելի գրավիչ են: Հիմնականում տղամարդիկ են լքում բնակավայրը աշխատանք փնտրելու համար, այնուհետև տանում են ընտանիքի երիտասարդ անդամներին: Տարեցները մնում են Նինոծմինդայում, և նրանցից ոմանք ծերությունն անցկացնում են միայնակ:
82 -ամյա Լուսիկ Եղոյանը միայնակ թոշակառու է: Նինոծմինդայում բնակվող տարեց կինը ստիպված է ինքնուրույն հաղթահարել բոլոր խնդիրները: Երեխաները որոշել են մեկնել Ռուսաստան ՝ նրանք Վրաստան չեն եկել և չեն ծրագրում ապագայում այստեղ մշտապես ապրել: Լուսիկ տատիկը երկար տարիներ ինքնուրույն է լուծում բոլոր խնդիրները:
Տեսանյութ այստեղ՝
Զոյա Մուրադյանի որդին ապրում է Նինոծմինդայում, սակայն Զոյա տատիկը ծերությունն անցկացնում է միայնակ:
«Ես մենակ եմ ապրում, երբեմն երեխաս գալիս է ինձ մոտ և օգնում ինձ տան գործերում, նա ամուսնացած է, ունի իր ընտանիքը», – անհանգստանում է Զոյա Մուրադյանը: Նա նաև ավելացնում է, որ իր շրջապատում շատ տարեց մարդիկ նման իրավիճակում են:
Ա.Օ. ֆոկուս խմբի հարցումը Սամցխե-Ջավախքում, որն անցկացվել է Նինոծմինդայի մունիցիպալիտետում, նույնպես ցույց է տվել, որ Նինոծմինդայի առողջական և սոցիալական խնդիրներն առավել մտահոգում են տարեցներին:
Ուսումնասիրությունը, որին մասնակցել են 60-ից բարձր տարիքի Նինոծմինդայի տարեցները, իրականացվել է քաղաքապետարանում այս տարվա մայիս-հուլիս ամիսներին «Ինքնակառավարում տեղական համայնքի համար» ծրագրի շրջանակներում:
«Ուսումնասիրության նպատակների հիման վրա իրականացվել է 3 ֆոկուս խումբ, որոնց մասնակցել են կանայք, երիտասարդները և տարեցները:
Ֆոկուս խմբերի և հարցազրույցների միջոցով բացահայտված կարիքները առաջնայնացնելու համար ծրագրի թիմը հանդիպեց Նինոծմինդայի փողոցներում և գյուղերում տեղի համայնքների ներկայացուցիչների հետ, ովքեր ընտրեցին այս փուլում իրենց համար երեք ամենահրատապ խնդիրները: Այսպիսով, անհատական երկխոսության միջոցով առաջնահերթություն է տրվել մինչև 200 մարդու:
Բացի քաղաքների և գյուղերի տեղական համայնքների ներկայացուցիչներից, ծրագրի թիմը առցանց հանդիպեց Նինոծմինդայի ակտիվիստների, համայնքների ղեկավարների հետ, նրանց ներկայացրեց ֆոկուս խմբերի հետազոտության արդյունքները և հնարավորություն ընձեռեց ընտրել բացահայտված երեք առավել հրատապ խնդիրները:
Երեք ֆոկուս խմբերի, քաղաքի և գյուղերի տեղական համայնքի հետ խորը հարցազրույցների և անձնական հանդիպումների արդյունքում պարզվեց 7 խնդիր, որոնք տեղական համայնքը համարում է առաջնահերթ »,-ասաց Սամցխե-Ջավախքի մեդիա կենտրոնի տնօրեն Մարինա Կուպատաձեն:
Նինոծմինդայից Ժորա Ստամբոլցիանը դժգոհեց սոցիալականացման և հասարակության հետ շփման բացակայությունից: 85-ամյա տղամարդն ապրում է որդու և հարսի հետ: Ընտանիքի անդամներից ոչ մեկը չի աշխատում:
«Երբեմն ցանկանում ես հանդիպել հասակակիցներիդ հետ, խոսել, պատմել նրանց և լսել նորություններ: Ավելի վաղ այստեղ ՝ Նինոծմինդայում, մեզ մեկ սենյակ էին տրամադել Մշակույթի տանը, և մենք հաճախ հավաքվում էինք, խաղում նարդի և շախմատ, հավաքվում մոտ 20 հոգով, բայց միայն ամռանը, ձմռանը սենյակում ջեռուցում չկար: «Միայն տղամարդիկ էին գալիս, լավ էր, բայց հիմա մենք էլ չունենք նման հնարավորություն, համավարակի պատճառով նման հանդիպումները արգելված են»:
Շաքարային դիաբետը քրոնիկ հիվանդ Ժորա Ստամբոլցյանի բժշկական ախտորոշումն է, որը համակարգված դեղամիջոցների կարիք ունի: Նա ասում է, որ կառավարությունը միայն մեկ անգամ է օգնել իրեն անհրաժեշտ դեղամիջոցներով:
«Մոտ 10 ամիս առաջ նրանք ինձ անվճար դեղամիջոցներ էին տալիս, 2 ամիս դեղամիջոց, բայց հիմա այլևս չեն տալիս, հիվանդանոցում դեղատոմս են գրել, ես գնացի դեղատուն և անվճար ստացա բոլոր դեղերը: Հիմա նորից պետք է թոշակս ստանամ: «Ձմռանը թոշակները ոչինչ չեն ծածկում, ձմռանը կոմունալ վճարները նույնպես աճում են»:
Նինոծմինդայի մունիցիպալիտետի 2020 թվականի բյուջեն չի ներառում տարեցների բժշկական օգնություն կամ սոցիալական ծրագրեր, որոնք ուղղված են այս նպատակային խմբի կարիքներին:
Սամցխե-Ջավախքի մեդիա կենտրոնի կատարած ուսումնասիրության և բնակչության հետ անձնական հանդիպումների արդյունքում պարզվել են այն խնդիրները, որոնք առավելապես վերաբերում են Նինոծմինդայի տարեցներին: Դրանք են՝
- Դեղերի գնման համար անբավարար գումար;
- Միայնակ տարեցների և հաշմանդամություն ունեցող անձանց սոցիալական ծառայությունների (տնային խնամքի ծրագիր, ցերեկային կենտրոն) բացակայություն.
- Չկազմակերպված ներքին ճանապարհներ / հաշմանդամություն ունեցող անձանց համար հարմարեցված միջավայր.
- Տարեցների սոցիալական աջակցության ծրագրերի բացակայություն.
- Որակյալ բժշկական ծառայությունների սահմանափակ մատչելիություն , գյուղերում ամբուլատոր կլինիկաների բացակայություն.
- Խմելու ջրի խնդիր:
Ո՞րն է նրանց տեսլականը և ինչպե՞ս են Նինոծմինդայի քաղաքական կուսակցությունները մտադիր լուծել տարեցների հիմնական խնդիրները ինքնակառավարման գործունեության դեպքում: Այս հարցն ուղղեցինք քաղաքական գործիչներին, ովքեր հոկտեմբերի 2 -ին կմասնակցեն շրջանում տեղական ինքնակառավարման մարմինների ընտրություններին:
Ինքնակառավարման մարմինների ընտրություններին մասնակցելու համար քաղաքապետարանում գրանցվել է ութ քաղաքական կուսակցություն և քաղաքապետի մեկ անկախ թեկնածու:
Հարցերին պատասխանել է ընդամենը չորս քաղաքական կուսակցություն:
Եվրոպական Վրաստանը սահմանափակվեց կարճ պատասխանով:
Սոցիալական աջակցության իրականացման շրջանակներում լրացուցիչ միջոցներ կհատկացվեն դեղերի գնման համար:
Միացյալ ազգային շարժումը նախատեսում է Նինոծմինդայի բյուջեից սուբսիդավորել դեղերի գնումը:
Բացել կենտրոն ՝ հանրությունից դեղեր հավաքելու և տեսակավորելու ՝ կրկին օգտագործելու համար: Միջոցները պետք է հատկացվեն տեղական բյուջեից, իսկ դեղերի արժեքը պետք է ֆինանսավորվի 50% -ով `բնակչության սոցիալապես անպաշտպան շերտերի համար:
Զուգահեռ Անհրաժեշտ է միջոցներ հատկացնել տեղական բյուջեից և կենտրոն բացել բնակչության սոցիալապես անապահով խավերի համար: Ստեղծել այցելող խմբեր միայնակներին և տարեցներին օգնելու համար:
Սնունդ գնելիս, կամ կոմունալ ծառայություններ վճարելիս:
«Գախարիա» -ն Վրաստանի համար նախատեսում է այս հարցը մանրամասն ուսումնասիրել առաջին փուլում:
Պետք է ստեղծվի այն մարդկանց տվյալների շտեմարանը, ովքեր դեղորայքի հարցում օգնության կարիք ունեն:
Առաջ պետք է կազմվի էական դեղամիջոցների ցանկ:
Դեղերի ամսական կտրոններ պետք է տրամադրվեն:
• Խրախուսել երիտասարդներին կամավոր օգնել միայնակ տարեցներին:
«Վրացական երազանք» -ը կարծում է, որ քաղաքապետարանում հարցման արդյունքում բացահայտված կարիքներն անտեղի են և մտադիր է արձագանքել դրանց սրման դեպքում:
⮚ Մինչ այժմ քաղաքապետարանի բյուջեից ուշադրություն չի դարձվել տարեցների առողջապահությանը, քանի որ առողջապահության համար հատկացված միջոցների օգտագործումը կապված է եղել մունիցիպալիտետի բնակչության հետ ՝ անկախ տարիքից: Խնդիրը, որ տարեցները սահմանափակ հասանելիություն ունեն առողջապահության ոլորտին, քաղաքապետարանի համար արդիական չէ, քանի որ նրանք սովորաբար կարող են օգտվել քաղաքապետարանի սոցիալական փաթեթից, և եթե մենք ընդունենք տարեցների առողջության պահպանման այլ առաջարկներ, բյուջեն կվերանայվի:
Սոցիալական աջակցության քաղաքային ծառայությունը մշակել է հաշմանդամություն ունեցող անձանց աջակցելու մեխանիզմներ: Այս ծրագիրը ներառում է ֆինանսական աջակցություն, իսկ ինչ վերաբերում է տնային խնամքի ծառայությանը, ապա Նինոծմինդայի քաղաքապետարանում այս ծառայության ստեղծումը դեռ տեղին չէ, քանի որ վարչական ստորաբաժանումներում քաղաքապետի ներկայացուցիչները հետևյալն են.
Մասնակցել իրենց համայնքների կյանքի խնդիրների լուծմանը, որպեսզի վստահորեն կարողանան ասել, որ նրանք տեղեկություններ ունեն հաշմանդամություն ունեցող մարդկանց վիճակի մասին և կիսվեն մեզ հետ այդ տեղեկատվությամբ: Ինչ վերաբերում է միայնակ տարեցներին, ապա այստեղ իրավիճակը նման է: Ուշագրավ է նաև այն փաստը, որ մարդկանց այս կատեգորիան վիճակագրորեն շատ ցածր է քաղաքապետարանում, շատ հազվադեպ են տարեց մարդիկ մնում առանց ընտանիքի անդամների խնամքի: Խնդրի սրման դեպքում, բնականաբար, կմշակվեն համապատասխան մեխանիզմներ `այդ մարդկանց օգնելու եւ կյանքի լավ պայմաններ ստեղծելու համար:
Հոկտեմբերի 2 -ի ընտրություններից հետո Նինոծմինդայի սակրեբուլոն կունենա 30 պատգամավոր, իսկ հոկտեմբերին հայտնի կդառնա, թե յուրաքանչյուր կուսակցություն քանի տեղ կստանա ընտրություններում: Գլխավորն այն է, որ իրենց գործունեության ընթացքում նրանք հաշվի առնեն տեղի տարեցների կարիքները և հոգան նրանց մասին:
Opinion, pooling and voting
