Հայաբնակ Ջավախքում տեղի բազմաթիվ բնակիչներ հայտնվել են անելանելի իրավիճակում: Բանն այն է, որ մի քանի ամիս շարունակ նրանք խոշոր գումարներ են ներդրել Teslavideomedia.com կայքում, սակայն երեկ գիշերվանից կայքը հանկարծակի դադարել է գործել, մարդիկ հազարավոր դոլարների կորուստ են կրել: Ավելի վաղ էլ հայտնի էր դարձել, որ Tesla Video Media-ի օգտատերերը մի քանի օր է՝ չեն կարողանում իրենց հաշիվներից գումար դուրս բերել:
Նշենք, որ այս կայքը վերջին մի քանի ամիսներին է լայն տարածում գտել տեղի բնակիչների շրջանում: Թեև ցանկացած պահի կայքը փակվելու կամ օգտատերերի մուտքը սահմանափակվելու սպառնալիքին, մարդիկ հերթով, միմյանց իմաց տալով՝ ներքաշվել են խաղադրույքային ծուղակի մեջ:
Կայքը առաջարկում էր գումար աշխատել որոշակի ներդրման դիմաց. Teslavideomedia.com-ի միջոցով օգտատերերը գրանցվում էին, մեկ խաղադրույքը սկսվում էր 500 ԱՄՆ դոլարից, վճարելուց հետո նրանք պետք է օրական որոշակի քանակի տեսանյութեր դիտեին, որոնք կայքն էր առաջարկում եւ դրա դիմաց էլ համակարգն առցանց տարբերակով որոշակի գումար էր վճարում: Խաղադրույքը կատարելուց հետո 20 օրից էր հնարավոր միայն գումարը հետ վերցնել, իսկ խաղադրույքի տոկոսներն ավելանում էին այդ 20 օրը լրանալուց հետո:
1000 ԱՄՆ դոլարին համարժեք գումար ներդրած Վրաստանի քաղաքացի Հ. Մ-ն «Հայկական ժամանակի» հետ զրույցում պատմել է, որ մոտ 15 օր առաջ է խաղադրույք կատարել: «Հատուկ էջ ես բացում, որի համար անհրաժեշտ է էլեկտրոնային հասցե: Մեկ անձը կարող է մի քանի տարբեր էջեր բացել, բայց յուրաքանչուրի համար առանձին էլ.փոստ եւ գաղտնաբառ էր հարկավոր, ինչն էլ իմ ծանոթներից շատերն արել էին: Ինձ էլ խորհուրդ տվեցին, մտածեցի՝ եթե այդքան մարդ հավատացել ու հազարավոր դոլարների խաղադրույք է արել, ուրեմն մի բան գիտեն, հենց այնպես չէ»,- պատմել է նա:
Յուրաքանչյուր էջով խաղադրույք կատարելու համար նվազագույն գումարը սկսվել է 500 ԱՄՆ դոլարից: Գրանցվելուց հետո գրանցվող անձը գումարը փոխանցել է իրեն տրամադրվող հաշվեհամարին:
«Ես երկու էջ էի բացել, մեկի վրա օրական կուտակվում էր 24 ԱՄՆ դոլար, մյուսին՝ 26 դոլար, այդ էջերով ամեն օր մոտավորապես 16 գովազդային տեսանյութ պետք է նայեի: Նայում էի ու սպասում՝ մինչեւ կայքը խափանվեց»,- հավելել է Հ. Մ.-ն:
Զրուցակցի խոսքով՝ դիտելու համար առաջարկվող տեսանյութերը «Տիկտոկի» գովազդներ են հիշեցրել, հիմնականում՝ հագուստի, կոշիկի կամ որոշ ապրանքների մասին:
Մեկ այլ զրուցակցի դեպքում վիճակն ավելի բարդ է. Ա. Ս-ն ընտանիքի մի քանի տարվա կուտակած ամբողջ գումարն է ներդրել եւ այժմ անելանելի դրության մեջ է: Վերջինս նշեց, որ 15 հազար ԱՄՆ դոլարի ներդրում է արել, բայց հույս ունի, որ կայքը դեռ կվերականգնվի, եւ կկարողանան գոնե գումարները վերադարձնել: Ա. Ս-ն հայտնել է, որ իր համագյուղացիներից շատերն են խաղադրույք արել. ոմանք՝ 5000 դոլար, ոմանք՝ 15.000 դոլար, որոշներն էլ վարկեր են վերցրել, ոսկի եւ այլ թանկարժեք իրեր գրավադրել, այժմ փաստի առաջ կանգնել:
Ք. Ս-ի խոսքով էլ՝ առցանց խաղադրույք չէր, այլ թակարդ. «Հիմա զօրուգիշեր աշխատելու ենք, որ փակենք»: Վերջինս, սակայն, չցանկացավ նշել գումարի չափը:
Ջավախքում տեղի ունեցածի վերաբերյալ «Հայկական ժամանակ»-ը զրուցել է նաեւ Վրաստանի խորհրդարանի պատգամավոր Սումբատ Կյուրեղյանի հետ:
Պատգամավորը նշել է, որ իրականում սարսափելի վիճակում է հայտնվել տեղի ազգաբնակչությունը. մոտ 60-70 տոկոսը ներգրավված է եղել առցանց խաղադրույքում:
«Որոշ մարդիկ սեփական տներն են վաճառել, հսկայական վարկեր վերցրել բանկերից: Չսահմանափակվելով «շահած» գումարով՝ անընդհատ ներդրումներ են արել: Այդ մարդիկ հիմա, մեղմ ասած, ծանր վիճակում են, «հոգեվարքի մեջ», անգամ երիտասարդ տղա կա, որը շեղում է ստացել: Սկզբնական շրջանում մարդիկ են եղել, որ ներդնելուց հետո որոշակի գումար շահել են, ապա «լավության կարգով»՝ ներգրավել իրենց բարեկամներին ու ծանոթներին: Հիմա մեկը մյուսին է պահանջներ ներկայացնում, իրար են մեղադրում, լարվածություն է առաջացել՝ չնայած այն բանի, որ բոլորն էլ գիտակցաբար եւ իրենց կամքով են ներքաշվել այդ խաղի մեջ»,- ասել է պատգամավորը:
Սումբատ Կյուրեղյանի խոսքով՝ վերջին մեկ ամսվա ընթացքում է լսել այս խաղադրույքների մասին, սակայն չի մտածել, որ այն կարող է զանգվածային բնույթ կրել: Պատգամավորի փոխանցմամբ՝ վերջին շրջանում զարմանալի բարձր էր բոլորի տրամադրությունը, ոգեւորության մեծ չափը, բանկերի դիմաց հսկայական հերթեր էին, բնակիչներն ամեն գնով վարկեր էին ձեւակերպում, որպեսզի իրենք էլ խաղադրույք կատարեն:
«Զգուշացրել եմ ծանոթներիս զերծ մնալ, ասել՝ անհնար է նման ճանապարհով գումար աշխատել: Գիտեմ՝ մարդիկ են եղել, որոնք մինչեւ 50-100 հազարավոր դոլարներ են դրել»,-ասել է նա:
Հարցին՝ հնարավոր չէ՞ ինչ-որ կերպ այդ անձանց աջակցություն ցուցաբերել, իրավաբանական կամ այլ տեսանկյունից, պատգամավորը նկատել է. «Առայժմ ամեն ինչ շատ անորոշ է, կայքի փակման մասին լուրը երեկ գիշեր է հայտնի դարձել, շատերը դեռ հույս ունեն, որ ժամանակավոր տեխնիկական խնդիր է: Ամեն դեպքում, քրեական գործեր կհարուցվեն»:
Նա դժվարացել է ասել, թե նման պարագայում պետությունը որքանո՞վ կարող է այս անձանց աջակցել, քանի որ մասնավոր դեպքեր են, պարզապես՝ զանգվածային բնույթ կրող: «Սա դասական բուրգ էր, որը փլուզվեց: Աբսուրդի հասնող հանցագործություն է: Մեր ազգաբնակչությունը գիտակցորեն ընկել է թակարդը: Այս շոկից դուրս գանք, մեկ-երկու օր անցնի, տեսնենք՝ ինչ կարելի է անել: Բնականաբար, կփորձեմ ինչ-որ կերպ օգտակար լինել»,- վստահեցրել է նա:
Վրաստանում Հայաստանի դեսպանատնից էլ հայտնել են, որ խնդրից տեղյակ են, այն այս օրերին բավականին մեծ հնչողություն է ստացել Վրաստանում: Մեզ փոխանցեցին, որ մինչեւ մեր հեռախոսազրույցը դեսպանատուն դեռ որեւէ ՀՀ քաղաքացի չի դիմել այս հարցով: «Ըստ էության՝ այս պահի դրությամբ դեսպանությունը որեւէ ներգրավվածություն չունի: Հաշվի առնելով լրատվամիջոցներով եւ հանրության շրջանում հնչեցվող խաբված անձանց թիվը՝ վստահաբար քրեական գործ է հարուցվել կամ կհարուցվի»,- հայտնել են Վրաստանում ՀՀ դեսպանատնից:
Հիշեցնենք՝ ըստ Google Trends-ի, Teslavideomedia.com կայքը ամենահայտնի կայքերից է եղել Վրաստանում։ Այս կայքի հանրաճանաչությունը այնտեղ գնահատվել է 100 միավոր, իսկ երկրորդ եւ երրորդ տեղերում Հայաստանն ու Ադրբեջանն են։ Հետեւաբար, այս համակարգից օգտվողների մեծ մասը գրանցվել է Վրաստանից: Նկատենք՝ առայժմ տեղեկություններ չկան՝ ՀՀ-ում այս կայքի ծուղակը հայտնված քաղաքացիներ կա՞ն, թե՞ ոչ:
Նշենք, որ, ըստ վրացական լրատվամիջոցների, Teslavideomedia.com-ը գրանցվել է 2022 թվականի մարտի 3-ին։