2023. Առողջապահության ոլորտում նախատեսվող ամբողջ փոփոխությունների մասին

Վրաստանի վարչապետ Իրակլի Ղարիբաշվիլին հանդիպում է ունեցել օկուպացված տարածքներից հարկադիր վերաբնակների, աշխատանքի, առողջապահության և սոցիալական պաշտպանության նախարար Զուրաբ Ազարաշվիլիի և նրա տեղակալների հետ։

Աշխատանքային հանդիպմանը քննարկվել են 2023 թվականին իրականացվելիք ծրագրերը և նախարարության հիմնական առաջնահերթությունները։ Զրույցն անդրադարձել է «Վրաստանի զարգացման ռազմավարություն-տեսլական 2030»-ի իրականացման դինամիկային։

Զավթված տարածքներից հարկադիր վերաբնակների, աշխատանքի, առողջապահության և սոցիալական պաշտպանության նախարարը և նրա տեղակալները վարչապետին տեղեկատվություն են տրամադրել նախարարության կողմից նախատեսվող փոփոխությունների մասին՝ տարբեր ուղղություններով ստեղծված իրավիճակը էլ ավելի բարելավելու նպատակով։

Կառավարության կողմից տրամադրված տեղեկատվության համաձայն՝ աշխատանքային հանդիպմանը քննարկվել են որակյալ դեղերի հասանելիությունը բարելավելու նախարարության կողմից նախատեսվող միջոցառումները։ Նախարարն ու պատգամավորները նշել են, որ փետրվարի 15-ից ուժի մեջ կմտնեն դեղերի համար սահմանված տեղեկատու գները։ Նշվել է նաև, որ թուրքական դեղագործական շուկայի բացման արդյունքում Վրաստանի բնակչությունը տարեկան կտնտեսի մոտավորապես 200 մլն լարի։

Վարչակազմի տվյալներով՝ 2023 թվականին նախատեսվում է.

• Հղման գներով կարգավորվող դեղերի ցանկի ընդլայնում (առաջնային դեղերից)
• Թանկարժեք դեղամիջոցների համար ուղղակիորեն արտադրողի հետ ուղղակի պայմանագրի (Managed Entry Agreements) մեխանիզմի ներդրում
• Դեղերի որակի լաբորատորիայի լիարժեք գործարկում
• Խրոնիկական դեղամիջոցների ծածկույթի փաթեթի բարելավում (դեղերի տարեկան ֆինանսավորման սահմանաչափերի վերանայումը կավարտվի առաջին եռամսյակում):

Նախարարը և պատգամավորները վարչապետին են ներկայացրել հանրային առողջության պահպանմանն ուղղված միջոցառումները։ Նշվել է, որ 2023 թվականին նախատեսվում է ավելի քան 590 հազար մարդու սքրինինգ անցնել հեպատիտ C-ի համար, իսկ մինչև 2026 թվականը նախատեսվում է հեպատիտ C-ի ամբողջական վերացում։
Աշխատանքային խորհրդակցության քննարկումն անդրադարձել է արտակարգ իրավիճակների ծառայության ուղղությամբ նախատեսվող փոփոխություններին։ Այս ուղղությամբ 2023 թվականին նախատեսվում է.

• Ինսուլտի կառավարման առանձին բաժանմունքի ստեղծում (stoke unit), որպեսզի նման կանչի դեպքում մասնագիտացված բրիգադը գնա անմիջապես կանչի
• 70 նոր ստանդարտ շտապօգնության մեքենաների գնում, որի արդյունքում պարկում 5 տարուց ավելի հին մեքենաներ չեն լինի
• Բաթումիում, Խուլոյում, Քեդայում, Շուախևիում, Ախալքալաքում սպասարկման կենտրոնների կառուցում, ինչպես նաև Թբիլիսիում սպասարկման երկու նոր կենտրոնների կառուցում և Ամբրոլաուրիի սպասարկման կենտրոնի վերականգնում. նախարարը նշել է, որ Թբիլիսիում արդեն վերանորոգվել է շտապ օգնության 12 կենտրոն։ Բարելավվել է նաև շտապ բուժաշխատողների ապահովագրական փաթեթը, որը 23 լարիանոց փաթեթի փոխարեն ունի 60 լարիանոց փաթեթ։
• Աշխատանքներ են սկսվել դիսպետչերական ծրագիրը 112 ծրագրին միացնելու ուղղությամբ, ինչը մեզ թույլ կտա ավելի քիչ առաջնահերթ զանգեր հատկացնել և նման դեպքերում տրամադրել միայն հեռախոսային խորհրդատվություն հիվանդին։ Ծրագրի համաձայն՝ այս ծառայությունը պետք է մոտ 35%-ով նվազեցնի զանգերը և շատ ավելի արդյունավետ դարձնի ծառայությունը.
• Բժշկական համալսարանի հետ բանակցություններ են տարվում պարամեդիկ բակալավրիատի ստեղծման ուղղությամբ, որը թույլ կտա աստիճանաբար շտապ բուժօգնության բժիշկներին փոխարինել մասնագիտացված պարամեդիկներով։

Գործակալության տվյալներով՝ Առողջապահության ազգային գործակալության ուղղությամբ 2023 թվականին նախատեսվում է DRJ համակարգի ֆինանսավորումը տարածել համընդհանուր առողջապահական ծրագրի վրա (ծննդաբերություն, պերինատալ, բնածին արատներ)։ Նաև 2023 թվականին կներդրվի արտադրողներից ուռուցքաբանության և հազվագյուտ հիվանդությունների համար դեղերի ձեռքբերման ուղղակի մեթոդ։

Նախարարը և պատգամավորները վարչապետին տեղեկատվություն են տրամադրել ինֆեկցիոն հիվանդանոցի վերականգնման և վերազինման ընթացքի մասին։ Նշվել է նաև, որ 2023 թվականին կսկսվի Հանրապետական ​​հիվանդանոցի և Քութաիսիի կլինիկայի ամբողջական վերականգնումը, կմշակվի բժշկական հոլդինգի զարգացման պլան, կկազմակերպվի մանկական ուռուցքաբանական պետական ​​ծառայություն, իսկ դիալիզի ծառայությունները հասանելի կլինեն ք. Խուլո, Կվարելի և Ծալենջիխա։ 2022 թվականին դիալիզի կենտրոններ են բացվել Ամբրոլաուրիում, Լանչխուտիում, Մեստիայում, Թիանեթիում և Կազբեգիում։
2023 թվականին նախատեսվում է նաև բացել հեռաբժշկության լրացուցիչ 50 գրասենյակ գյուղական բժիշկների ծրագրում։ Հանրապետության ողջ տարածքում կվերանորոգվեն շուրջ 100 ամբուլատորիաներ։

Աշխատանքային հանդիպմանը քննարկվել են նաև Եվրամիության հետ ասոցացման պարտավորությունների կատարման համար նախատեսված փոփոխությունները։ Նշվել է, որ 2022 թվականին խորհրդարանն ընդունել է «Մարդու արյան և դրա բաղադրիչների որակի և անվտանգության մասին» օրենքը։ Օրենքի անցումային շրջանը սահմանվել է մինչև 2025 թվականի հուլիսի 1-ը, և այդ ընթացքում պետք է ստեղծվի և վերազինվի արյան կենտրոնական պետական ​​ինստիտուտը, թարմացվեն ուղեցույցներն ու չափանիշները, իրականացվի անձնուրաց դոնորությունը խթանող ակտիվ տեղեկատվական արշավ։

Նախարարը և պատգամավորները վարչապետին տեղեկատվություն են ներկայացրել նախարարության կողմից մշակված օրենքների նախագծերի մասին, որոնք կառավարության քննարկմանը կներկայացվեն 2023 թվականի առաջին եռամսյակում.

• «Մարդու օրգանների փոխպատվաստման մասին» օրենք
• «Մարդու հյուսվածքների և բջիջների փոխպատվաստման մասին» օրենք
• «Վերարտադրողական օժանդակ տեխնոլոգիաների կիրառման մասին» օրենք։

Նշվել է, որ աշխատանքներ են տարվում հակամանրէային դիմադրության ռազմավարության և գործողությունների ծրագրի վրա, որը համաշխարհային խնդիր է և պահանջում է բարձր մակարդակի քաղաքական աջակցություն։ Աշխատանքներ են սկսվել նաև եվրոպական դիրեկտիվներին համապատասխան բժշկական սարքավորումների/ապրանքների գրանցման և կարգավորման իրավական դաշտի վրա։

Շեշտը դրվեց «Առողջության պաշտպանության մասին» օրենքում փոփոխության նախագծի վրա, որն արդեն ներկայացվել է խորհրդարան։ Փոփոխությունները նախատեսում են բուժաշխատողների, առողջապահության ոլորտի մասնագետների, բուժքույրերի և մանկաբարձների մասնագիտական ​​ճանաչում։ Համաձայն օրենսդրական փոփոխության՝ նախատեսվում է 2023 թվականին մշակել այդ մասնագիտությունների կարգավորող դաշտը։

• Կհաստատվի բուժքույրերի զարգացման նորացված ռազմավարությունը և ՎԶԵԲ-ի հետ կկնքվի հուշագիր՝ նոր ռազմավարությամբ նախատեսված քայլերը կյանքի կոչելու նպատակով
• 2023 թվականի հունվարի 1-ից Համընդհանուր առողջապահության ծրագրի շրջանակներում գործարկվել է նվազագույն աշխատավարձի մեխանիզմը՝ բժիշկների համար ժամում 7 լարի, բուժքույրերի համար՝ 4,4 լարի։ Այս մեխանիզմը բարելավել է շուրջ 9000 բժիշկների և 8300 բուժքույրերի եկամուտները։ Նախատեսվում է այս մեխանիզմը տարածել հիվանդների խնամքով զբաղվող այլ բուժանձնակազմի վրա՝ բուժքույրերի օգնականների և սանիտարական աշխատողների վրա։

Վարչապետի հետ հանդիպմանը քննարկվել են նաև ՆՏԱ-ների գործակալության ծրագրերը։ Նախարարն ու պատգամավորները կառավարության ղեկավարին տեղեկատվություն են տրամադրել հարկադիր վերաբնակների բնակարանով բնակեցման գործընթացի մասին։ Նշվել է, որ 2023 թվականին 5 քաղաքներում բնակարանների շինարարությունը կմտնի ակտիվ փուլ, և այս տարի կփակվեն մի քանի խնդրահարույց օբյեկտներ, որտեղ բնակվում են հարկադիր վերաբնակներ։

Ինչ վերաբերում է սոցիալական ծառայությունների գործակալության ուղղությանը, ապա 2023 թվականին նախատեսվում է սկսել սպասարկման 13 գրասենյակների վերականգնողական աշխատանքները, որոնցից 5 գրասենյակների վերականգնման գործընթացը կավարտվի, իսկ մնացած գրասենյակների վերականգնումը կավարտվի 2024 թվականին։ 2023 թվականին նախատեսվում է հաստատել նաև նպատակային սոցիալական ծրագրի նոր մեթոդաբանությունը, որից հետո 2024 թվականին նոր մեթոդաբանությամբ աստիճանաբար կստուգվեն սոցիալապես անապահով ընտանիքները։
Աշխատաժողովում քննարկվել է հանրային աշխատանքներում զբաղվածության ծրագրի ընթացքը։ Նշվել է, որ ծրագրի շրջանակներում 2022 թվականին աշխատանքի է տեղավորվել ավելի քան 30000 սոցիալապես անապահով քաղաքացի։ Ծրագրի համաձայն՝ 2023 թվականին աշխատանքի տեղավորվելու է 20000 սոցիալապես անապահով քաղաքացի։

Վարչապետի հետ հանդիպմանը քննարկվել են նաև նոր նախագծեր և նախաձեռնություններ։ Իրակլի Ղարիբաշվիլին նոր հանձնարարություններ է տվել օկուպացված տարածքներից հարկադիր վերաբնակների, աշխատանքի, առողջապահության և սոցիալական պաշտպանության նախարարին և նրա տեղակալներին։

---

---