Ինչո՞վ է բացատրվում լարիի ամրապնդումը և ինչպես է այն ազդում բնակչության վիճակի վրա

Վերջին շրջանում լարին ամրապնդվում է թե՛ եվրոյի, թե՛ դոլարի նկատմամբ։ Փետրվարի 20-ին (երկուշաբթի), եթե 1 եվրոն պաշտոնական փոխարժեքով արժեր մոտ 2,82 լարի և 1 ԱՄՆ դոլարը՝ 2,64 լարի, ապա նույն շաբաթվա վերջում այն ​​համապատասխանաբար կազմում էր 2,77 և 2,61 լարի։ Սակայն, որպես կանոն, տարվա այս շրջանում, ազգային արժույթը ամրապնդման միտում չի ցուցաբերում։ Ֆինանսիստ Զվիադ Խորգուաշվիլին խոսում է այն մասին, թե ինչով է բացատրվում լարիի ամրապնդումը վերջին օրերին, որքան կարող է այն տևել և ինչպես է այն ազդում բնակչության վիճակի վրա.

-Ընդհանրապես էական են միշտ նույն գործոնները՝ դոլարի մուտքը երկիր եւ լարիի ավելացումը։ Մի քանի ամիս է, ինչ Ազգային բանկը վարում է կիսախստացված դրամավարկային քաղաքականություն, որն ինչ-որ չափով աշխատում է, իսկ գնաճի միջին մակարդակը դեռևս նվազում է։ Մենք ունենք բարձր գնաճ և գիտենք, որ բարձր գնաճը շարունակվելու է, բայց եթե համեմատենք նախորդ տարին, ապա տարեկան միջին ցուցանիշը նույնիսկ բնութագրվում է նվազման միտումով։ Պատճառներից մեկն այն է, որ դոլարի ներհոսքը շարունակվում է տրանսֆերտների տեսքով և բնութագրվում է ամսական աճի միտումով։ Անցած ամսվա տվյալները դեռ չկան, բայց եթե նայենք նախորդ ամիսների տվյալները, ապա ավելացել է։ Միաժամանակ գիտենք, որ ամառային սեզոնի մոտենալուն զուգընթաց զբոսաշրջիկների հոսքը երկիր է՛լ ավելի կավելանա։ Ռուսաստանից եկածների մասին ոչինչ չեմ ասում։ Մյուս կողմից, դա կարճաժամկետ համախմբում է, և մենք չենք կարող խոսել միտումի մասին։ Եթե ​​մեկ շաբաթով լարին ամրապնդվի կամ արժեզրկվի, սրանից ելնելով ոչինչ չես կարող ասել։ Պետք է տեսնել, թե արդյոք այս միտումը կշարունակվի մի քանի ամիս։ Պահպանումը կախված է շատ բաներից, հիմնականում, ինչպես ասացինք, դոլարի ներհոսքից և լարիի քանակից, թե ինչ տեմպերով է աճում, թե՞ ընդհանրապես աճում է։ Վերջին մեկ շաբաթվա ընթացքում ամրապնդման պատճառը կարող է լինել ամենօրյա առևտրի արդյունքը կամ որոշակի ներդրումների ակնկալիքը։

Լարին երկար ժամանակ է, ինչ արժևորված է: Պատճառը նախ ռուսների ժամանումն էր, հետո գումարային փոխանցումները, հետո ավելացավ տուրիստական ​​սեզոնը, բայց հիմա հետաքրքիրն այն է, որ ամրապնդման միտումը պահպանվել է նույնիսկ ձմռանը, երբ, համենայն դեպս, զբոսաշրջային սեզոն չկա։ Այսպիսով, ինչո՞վ է այժմ պայմանավորված:

Եթե ​​նայեք դեկտեմբեր-հունվար ամիսներին ժամանողների թվին և համեմատեք դրանք նախորդ տարիների համանման ցուցանիշների հետ, ապա աճը կտրուկ է, այսինքն՝ այն պատճառները, որոնք եղել են գարուն-ամառ, պահպանվել են նաև աշուն-ձմեռ ժամանակահատվածում, հետևաբար, ինչպես ասացի, այս մեկ շաբաթվա մասին դժվար է կոնկրետ բան ասել։ Մինչ այժմ երեք-չորս օրվա ընթացքում հաճախ է եղել կտրուկ անկում և արժեզրկում, սակայն այն շուտով վերադառնում է ընդհանուր միտումին։ Այն գործոնը, որ երկրի ինչ-որ տեղից հանկարծ շատ դոլարներ հայտնվեցին, տեղի չունեցավ։ Լարիին սատարող գործոնները չեն փոխվել։

-Նշեք Ազգային բանկի «կիսախստացված» քաղաքականությունը. Որքանո՞վ է տեղին այս կարգի քաղաքականությունը, գիտենք, որ Ազգային բանկի նախագահը փոխվում է, և արդյոք չի՞ սպասվում նաև քաղաքականության փոփոխություն։ Իսկ սա ի՞նչ ազդեցություն կունենա։

– «Կիսախստացված քաղաքականություն» նշանակում է, որ մի կողմից բարձրացել են վերաֆինանսավորման վարկերի տոկոսադրույքները, բայց մյուս կողմից՝ ավելացել է նաև վերաֆինանսավորման վարկերի թիվը և այն ավելանում է։ Ներքին պարտքի տեսքով կառավարությունն ամեն տարի հարյուր միլիոնավոր լարի է ստանում։ Սա այսպես կոչված Նոր փող է, այսինքն՝ չկա համապատասխան շուկայական պահանջարկ, իսկ դա բերում է առաջին հերթին գների բարձրացման։ Մյուս կողմից, Կենտրոնական բանկը փորձում է բարձրացնել վերաֆինանսավորվող վարկերի տոկոսադրույքը, որպեսզի դանդաղեցնի փողի զանգվածի աճը, սակայն դա կրկին քաղաքացիների հաշվին է: Կառավարության քաղաքականությունն է՝ հնարավորինս շատ ներքին պարտք վերցնել և պակաս արտաքին պարտք, ինչը ճիշտ չէ իմ ասածի պատճառով՝ արհեստականորեն մեծացնում է փողի զանգվածը, որն ազդում է փոխարժեքի և գնաճի վրա։ Լուծումն այն է, որ կառավարությունը հնարավորինս քիչ ներքին պարտք վերցնի, իսկ Ազգային բանկը վերջապես բարձրաձայնի, որ դա ճիշտ քաղաքականություն չէ, մանավանդ որ, ի տարբերություն արտաքին պարտքի, ներքին պարտքը վերցվում է շատ բարձր տոկոսով։

Կփոխվի դա, թե ոչ, կախված է նրանից, թե որքան արագ են նրանք հասնում իրենց գնաճի թիրախին: Սակայն դժվար է ասել, թե երբ կլինի նպատակային 3 տոկոս գնաճը։ 2023 թվականին գնաճի միջին մակարդակը նախատեսվում է 5-6 տոկոսի սահմաններում, այսինքն՝ այս տարի պետք է ավելի քիչ արմատական ​​փոփոխություններ ակնկալել Ազգային բանկի քաղաքականության մեջ, քանի որ ասում են, որ այդ քաղաքականությունը կշարունակվի այնքան ժամանակ, քանի դեռ տարեկան գնաճը չի հասել նպատակային դրույքաչափի սահմանին։tv9news.ge

---

---