Կեղծված ընտրությունների հետքերով

Թրանսփարենսի Ինթերնեշնլ-Վրաստանը (TI) և Արդար ընտրություններ (ISFED) հասարակական կազմակերպությունները ուսումնասիրություն են հրապարակել, որը ներկայացնում է փաստեր, որոնք հաստատում են 2018-2020 թվականներին կայացած ընտրությունների ժամանակ իշխող կուսակցության օգտին ձայների մոբիլիզացումը, անօրինական մեթոդներով։

Ըստ կազմակերպությունների՝ ուսումնասիրությունն արտացոլում է «Վրացական երազանքի» նախկին անդամ և Վրաստանի Անվտանգության խորհրդի նախկին ղեկավարի տեղակալ Իոսիֆ Գոգաշվիլին իրենց տրամադրած փաստերը։

Ըստ ապացույցների վրա հիմնված ուսումնասիրության՝ մեծ հավանականություն կա, որ կհաստատվի պետական ​​մարմինների, այդ թվում՝ իրավապահ մարմինների օգտագործումը կուսակցական նպատակներով: Մասնավորապես, այդ մարմինները հավաքագրել են բյուջետային կազմակերպությունների աշխատակիցների և այլ քաղաքացիների անձնական տվյալներ՝ նրանց վրա հետագա ճնշում գործադրելու նպատակով։ Բացի այդ, ուսումնասիրության համաձայն, ընտրական աջակցության դիմաց պետական ​​կառույցները քաղաքացիներին տրամադրել են նախապես պահանջված արտոնություններ և այլ խրախուսական միջոցներ:

«Ամբողջ սխեմայի մասշտաբները հուշում են, որ այս մեթոդներով ընտրական գործընթացին միջամտելու արդյունքում հնարավոր է եղել մեծ մասշտաբով ձայներ մոբիլիզացնել իշխող կուսակցության օգտին»,- նշում են կազմակերպությունները։

Ըստ ուսումնասիրությունների՝ իշխող կուսակցության ներկայացուցիչները, օգտվելով տարբեր պետական ​​մարմինների ծառայություններից, կարող էին կոնկրետ անձանց առաջարկել.

• քրեակատարողական հիմնարկից վաղաժամկետ ազատում
• կասեցված/բռնագրավված վարորդական իրավունքի վերականգնում
• վարույթում գտնվող քրեական գործերով մեղադրանքի մեղմացում (վերաորակավորում)
• պատիժը կրելու պայմանների բարելավում
• ժամկետային զինծառայողների զինծառայությունից տարկետում և այլն։

«Պրոբացիայի ազգային գործակալությունից պահանջված տեղեկատվությունից պարզվում է, որ 2018 թվականի նախագահական ընտրությունների ընթացքում (հատկապես երկրորդ փուլին նախորդող և հաջորդող ամիսներին) զգալիորեն ավելացել է պայմանական պատիժը վերացնելու կամ վարորդական իրավունքի վկայականը վերականգնած անձանց թիվը։

Բացի այդ, տարբեր հեռուստաընկերությունների ռեպորտաժներում շատերը հաստատել են փաստաթղթերում նշված հանգամանքները։

Ընտրողների ձայները ստանալու համար վերոհիշյալ առավելությունները կամ արտոնությունները առաջարկվել են ոչ պաշտոնական և օրենքի ընթացակարգերը շրջանցելով։ Արդյունքում բացահայտվում է պետական ​​պաշտոնյաների և իշխող կուսակցության կողմից պետական ​​միջոցների հաշվին քաղաքացիներին խոշոր չափերի կաշառք տալու փաստը։ Այս գործընթացում հայտնաբերվել են առանձին պաշտոնյաների ենթադրյալ պաշտոնեական և համակարգային հանցագործության նշաններ։

Ինչպես պարզվել է փաստաթղթերից, այս համակարգի կատարողները իշխող կուսակցության հետ միասին, եղել են հավանաբար, այն ժամանակվա արդարադատության փոխնախարար Գիորգի Պատարիձեն և ՆԳՆ գլխավոր տեսչության պետ Ալեքսանդր Խոջևանիշվիլին», ասված է հայտարարության մեջ։

Բացի այդ, ըստ ուսումնասիրության, իշխող կուսակցությունը «շատ հավանական է» տեղեկություններ է հավաքել ընդդիմադիր կուսակցությունների կողմնակիցների մասին ոչ հրապարակային աղբյուրներից և մտածել, թե ինչ ազդեցություն կարող է դա ունենալ նրանց վրա՝ օգտագործելով տարբեր պետական ​​ռեսուրսներ: Դրա օրինակն են Մառնեուլիի քաղաքային խորհրդի այն ժամանակվա փոխնախագահ Մամուկա Նավերիանիի անունից 2018 թվականին ուղարկված նամակները։

Բացի այդ, ուսումնասիրության մեջ բերված փաստաթղթերի համաձայն, պարզ է դառնում, որ իշխող կուսակցությունը Պետական ​​անվտանգության ծառայության հետ միասին կազմել է բյուջետային կազմակերպությունների աշխատակիցների քաղաքական դոսյեներ և կադրային քաղաքականություն վարելիս հիմնվել այդ տեղեկատվության վրա։ Մասնավորապես, փաստաթղթերը պարունակում էին հանրակրթական դպրոցների տնօրենների, կրթական ռեսուրս կենտրոնների ղեկավարների, տարբեր բյուջետային կազմակերպությունների աշխատակիցների քաղաքական բնութագրերը և առաջարկությունները։

«Դրա տիպիկ օրինակն է հանրային դպրոցների տնօրենների նկատմամբ քաղաքական դրդապատճառներով խտրականությունը: 2020 թվականի աշնանից մինչև 2021 թվականի օգոստոսը կրթության և գիտության նախարարությունը պաշտոնավարման ժամկետը լրանալուց հետո առնվազն 112 հանրակրթական դպրոցների տնօրենի ժամանակավոր պաշտոնակատար չի նշանակել։ 112 հոգուց 95 տնօրենը գնահատվել է ազդարարի ներկայացրած փաստաթղթերի հիման վրա։ Կրթական ռեսուրս կենտրոնները բացասաբար են գնահատել աշխատանքից ազատված 29 տնօրենի, իշխող կուսակցությունը՝ 80 տնօրենի, ՊԱԾ-ը՝ 89։ Այս տվյալները ցույց են տալիս, որ տնօրենների պաշտոնանկության հարցում վճռորոշ են եղել ՊԱԾ-ի և իշխող կուսակցության գնահատականները, ինչը հաստատվելու դեպքում անօրինական է, և միանգամայն անընդունելի պրակտիկա։

Ի հավելումն դպրոցների տնօրենների բնութագրերի, ազդարարի տրամադրած փաստաթղթերը պարունակում էին տարբեր բյուջետային կազմակերպությունների աշխատակիցների բնութագրերը, գերատեսչությունների ընդհանուր վիճակը և քաղաքական տրամադրությունները 2020 թվականի օգոստոսի դրությամբ»,- ասվում է հաղորդագրության մեջ։

Բացի այդ, ըստ հետաքննության, փաստաթղթերը պարունակում են նաև «հաշվետվություն», ըստ որի «Երազանքի» տարածքային ղեկավարները կուսակցության ղեկավարության անունից հայտարարություն են գրել և միջնորդել տարբեր անվտանգության մարմինների աշխատակիցներին տեղափոխել նախընտրական քարոզարշավի նպատակով կուսակցության նախընտրական շտաբը։

Ըստ ISFED-ի իրավաբան Գիորգի Մոնյավայի, ուսումնասիրության մեջ ներկայացված նյութերը փոխանցվել են համապատասխան քննչական մարմիններին։

---

---