ԱՄՆ դեսպան Քելլի Դեգնանը այցելել է NOR ռադիո/տեսանյութ
Դուք առաջին անգամ ե՞ք Սամցխե-Ջավախեթիում:
Ես առաջին անգամ չեմ այստեղ։ Արդեն երրորդ անգամ եմ այս մարզում։ Այնուամենայնիվ, ամեն անգամ, երբ գալիս եմ այստեղ, ավելի շատ եմ ուրախանում, քանի որ այստեղ շատ մարդկանց եմ հանդիպում, և դրա համար եմ ուզում գալ այստեղ։
Տիկին Դեգնան, դուք գիտեք, որ մենք ապրում ենք էթնիկ փոքրամասնություններով խիտ բնակեցված տարածաշրջանում։ ԱՄՆ-ը երկու տասնամյակ շարունակ տասնյակ միլիոնավոր դոլարներ է ծախսել ուղղակիորեն էթնիկ փոքրամասնությունների ինտեգրման վրա։ Դրանք և՛ ուղղակի դրամաշնորհներ էին, և՛ Վրաստանի քաղաքացիական (ոչ կառավարական) կազմակերպությունների հետ համատեղ ծրագրեր։ Ինչպես ցույց են տալիս վերջին ուսումնասիրությունները, իրավիճակը սրվել է՝ Ջավախքում և Վրաստանի այլ շրջաններում հասարակության մեջ գերիշխում է հակաարևմտյան, հաճախ ռուսամետ գաղափարախոսությունը։ Ի՞նչ մեխանիզմներ ունի ԱՄՆ-ն՝ ապահովելու, որ ֆինանսավորումը ճիշտ ծախսվի և հանգեցնի կոնկրետ արդյունքների։
Դուք նշեցիք էթնիկ փոքրամասնությունների մասին, և ես ուզում եմ ասել, որ սա է երկրի ուժն ու հարստությունն է, ինչպես Վրաստանում, այնպես էլ մեր մոտ՝ ԱՄՆ-ում, թեև ինտեգրման գործընթացը կարճ և հեշտ չէ։ Այն միշտ երկար է և մեծ ջանքեր է պահանջում, թեև ես մի քանի անգամ եղել եմ այս տարածաշրջանում և ամեն անգամ, երբ գալիս եմ, առաջընթաց եմ տեսնում այս առումով։ Ոչ միայն մեր գործակալությունների կողմից իրականացվող ծրագրերի օգնությամբ (USAID, ամերիկյան դեսպանատուն և այլն), այլ նաև բազմաթիվ այլ ծրագրերի աջակցությամբ, որոնք ֆինանսավորվում են Վրաստանի պետության և բարեկամ կազմակերպությունների կողմից։
Ուղիղ այսօր Ախալքալաքի դպրոցներից մեկում էինք, որտեղ ընթանում է քաղաքացիական կրթության նախագիծը, և երբ հանդիպեցի այնտեղի աշակերտներին, պարզեցի, որ նրանք շատ լավ տիրապետում են վրացերեն, հայերեն և անգլերեն լեզուներին։ Նրանք նաև շատ լավ պրեզենտացիաներ արեցին։
Մեր ծրագրերը հիմնականում ֆինանսավորվում են ամերիկացի հարկատուների կողմից և ենթակա են լայնածավալ ստուգման և մոնիտորինգի` ապահովելու, որ հատկացված գումարը հասնի նախատեսված արդյունքներին:
Ինչ վերաբերում է ապատեղեկատվության դեմ պայքարին, իհարկե, սա բարդ խնդիր է և ամենօրյա աշխատանք է պահանջում։ Ապատեղեկատվությունն ուղղված է մարդկանց շփոթեցնելուն և հասարակության մեջ քաոս ստեղծելուն: Սրա դեմ պայքարելու համար շատ կարևոր դեր են խաղում ձեր նման լրատվամիջոցները, որոնք ճշմարտության աղբյուրը կլինեն տեղի բնակչության համար:
Նշված խնդիրների կապակցությամբ ակտիվորեն իրականացվում են նախագծեր և ծրագրեր, ինչը մեզ շատ է ուրախացնում։ Սակայն ուզում եմ նշել, որ նշված խնդիրը երիտասարդներին չի վերաբերում։ Այժմ երիտասարդությունը հետաքրքրված և մոտիվացված է սովորել ազգային լեզուն։ Խնդիրը տարեցների մեջ է, ովքեր չգիտեն պետական լեզուն, իսկ շատ դեպքերում չեն էլ ուզում սովորել, քանի որ այդ մարդիկ գյուղացիներ են, որոնք շփվում են միայն գյուղում ապրող մարդկանց հետ։
Այո, համաձայն եմ, դա միանշանակ մարտահրավեր է, բայց կարծում եմ, որ թեև մեծամասամբ մեծերն են երիտասարդներին սովորեցնում կարևոր բաներ՝ կիսվելով իրենց սեփական փորձով, որոշ ժամանակ հետո երիտասարդները կկարողանան նաև ավագ սերնդին հատուկ բաներ սովորեցնել, հատկապես բազմազավակ ընտանիքներում, ինչպես դուք ունեք այստեղ Սամցխե-Ջավախեթիում:
Աշխարհը միշտ փոխվում է, շատ նոր հնարավորություններ են ի հայտ գալիս, և կարևոր է իմանալ, թե ինչպես ապահովել այդ հնարավորությունների առկայությունը: Մենք հանդիպեցինք մի խումբ ուսանողների, ովքեր աշխատում են տարբեր նախագծերի վրա, և նրանք գաղափար ունեն մեծացնել տեղեկատվության հասանելիությունը համայնքում և իրենց ընտանիքի անդամների համար: Սա կարող է ամբողջությամբ չփոխել նրանց ընկալումը, բայց նրանք կունենան տեղեկատվություն կոնկրետ հարցերի վերաբերյալ։
Հիմա անդրադառնանք Վրաստանին, և ես նման հարց ունեմ. Ուկրաինական պատերազմի սկզբից վրաց հասարակության մեջ այնպիսի զգացում առաջացավ, որ Վրաստանի ռազմական ուժերը (ներառյալ հին խորհրդային տեխնիկայի պաշարները) պետք է օգնեն ուկրաինացի ժողովրդին պայքարում։ Ձեր կարծիքով՝ ԱՄՆ-ը կարո՞ղ էր օգնել «խորհրդային» ռազմական տեխնիկայի տեղափոխմանը։
Պատերազմի սկզբում ԱՄՆ-ը խնդրեց իր դաշնակիցներին և գործընկերներին անել հնարավորը՝ օգնելու Ուկրաինային, քանի որ երկիրը պայքարում է իր ինքնիշխանության, տարածքային ամբողջականության և, ամենակարևորը, գոյության համար: Կարծում եմ, վրացիները շատ լավ հասկանում են, թե դա ինչ է նշանակում, քանի որ բազմիցս են եղել դրա զոհը։ Վրացիները շատ լավ գիտեն, թե ինչի միջով է անցնում ուկրաինացի ժողովուրդը, դրա համար էլ վրաց ժողովրդի կողմից օգնության նման հոսք եղավ։ Վրաստանի կառավարությունը նաև աջակցել է Ուկրաինային բոլոր միջազգային հարթակներում։ Մենք չենք կարող որոշել և հարցնել տարբեր երկրներին, այդ թվում՝ Վրաստանին, ինչպես օգնել Ուկրաինային։ Մեր խնդրանքն էր, որ նրանք օգնեն Ուկրաինային այնպես, ինչպես հարմար են գտնում, քանի որ այս երկիրը պայքարում է իր գոյության համար։
Պատերազմի սկզբից ԱՄՆ-ը փորձում է ապահովել, որ Ուկրաինան կարողանա բանակցել պատերազմի ավարտի և խաղաղության վերականգնման շուրջ։ Առանց խաղաղության անհնար է, որ մարդիկ նորմալ ապրեն, լավ տնտեսություն ունենան, աշխատանք ունենան ու ապրեն խաղաղ ու նորմալ կյանքով։
Ես ձեզ կտամ վերջին հարցը, և դա կլինի մեր տարածաշրջանի մասին։ Դուք նշեցիք, որ արդեն երրորդ տարին է, ինչ այցելում եք Սամցխե-Ջավախքի տարածաշրջան, և ես կցանկանայի Ձեզ հարցնել, թե ի՞նչ մարտահրավերներ եք տեսնում մեր տարածաշրջանում և ի՞նչ է պետք անել հետագա զարգացման համար։
Նախ ուզում եմ ասել, որ սա գեղեցիկ շրջան է, և ես կարծում եմ, որ բնակչությունը ցանկանում է մնալ այստեղ և տեղում զարգանալ և լավ պայմաններ ստեղծել այստեղ ապրելու համար։ Դրա համար անհրաժեշտ է աշխատատեղեր ստեղծել, որպեսզի բնակչությունն այլեւս կարիք չունենա աշխատանքի գնալու Թբիլիսի կամ այլ երկրներ։
Հանդիպել եմ տարբեր ոլորտներում աշխատող բիզնես ընկերությունների ներկայացուցիչների հետ, այդ թվում՝ զբոսաշրջության, թեյի արտադրության, գյուղատնտեսության և այլն։ Եվ նրանք շատ լավ պատկերացումներ ունեն այդ մասին։
Օրինակ՝ երեկ մենք ներկա գտնվեցինք էքսկուրսավարների վերապատրաստման ծրագրի ավարտական արարողությանը։ Թվում է, թե այս տարածքում թռչունների միգրացիայի ճանապարհ կա։ Իսկ նման փաստերի առկայությունը, արշավային և զբոսաշրջային այլ ուղղությունների զարգացումը բազմաթիվ այցելուների կգրավի։ Դուք ունեք մշակույթների ամենահարուստ բազմազանությունը, և սա այն աղբյուրն է, որը կգրավի բազմաթիվ այցելուների: Դրա համար անհրաժեշտ է նաև տարբեր լեզուների իմացություն։ Ուստի սա շատ կարևոր է, և տարածաշրջանն էլ ավելի կզարգանա։
Opinion, pooling and voting
