Սամցխե-Ջավախքի յուրաքանչյուր 10-րդ կին առողջության լուրջ խնդիր ունի
Սամցխե-Ջավախքում «Կանանց առողջության ծառայությունների հասանելիության ընդլայնման ապահովում և խթանում» ծրագրի շրջանակներում մոտ 400 կին հետազոտվել է, 10%-ի մոտ հայտնաբերվել են լուրջ ուռուցքաբանական խանգարումներ, իսկ 30%-ի մոտ փոփոխություններ են եղել, որոնք պետք է մոնիթորինգի ենթարկվեն: Հիվանդության վաղ փուլում ախտորոշումը կարող է օգնել մարդուն հաղթահարել հիվանդությունը:
«Կանանց առողջապահական ծառայությունների հասանելիության բարձրացման ապահովում և խթանում» նախագիծը ներառում է պետական ծառայությունների մատուցման կազմակերպում 25-70 տարեկան կանանց համար տարբեր հետազոտություններ իրականացնելու նպատակով: Այս տարիքային կատեգորիայի կանանց համար իրականացվում է անվճար սքրինինգ՝ համաձայն պետական ծրագրի, սակայն, ըստ հետազոտությունների, ազգային փոքրամասնություններով խիտ բնակեցված շրջաններում այս ծրագրից չեն օգտվում պետական լեզվի չիմացության, նյութատեխնիկական անհարմարությունների պատճառով…
Ծրագիրն իրականացրել են «Քաղաքացիական հավասարության հարթակ» և «Generation I» հասարակական կազմակերպությունները։ Այս ծրագրի շրջանակներում նախատեսվում էր առաջին փուլում անցկացնել տեղեկատվական հանդիպումներ, իսկ երկրորդ փուլում՝ կազմակերպել կանանց սքրինինգ կրծքագեղձի քաղցկեղի, վահանաձև գեղձի հետազոտություն և PAP թեստ (արգանդի վզիկի քաղցկեղի ախտորոշման մեթոդ):
Ծրագիրն իրականացվել է Սամցխե-Ջավախքում, մասնավորապես Ախալցիխեում, Ախալքալաքում և Նինոծմինդայում: Հետազոտությունն իրականացվել է պետական շարժական սքրինինգային կենտրոններում, որտեղ մատուցվել են բժշկական ծառայություններ՝ մամոգրաֆիա, կրծքագեղձի էխոսկոպիա, մամոլոգի խորհրդատվություն, գինեկոլոգի խորհրդատվություն և PAP թեստ։
Թբիլիսիից ժամանած մասնագետները միայն Ախալքալաքում ախտորոշման առաջին օրը՝ ապրիլի 24-ին, մամոգրաֆով հետազոտել են 87 կնոջ և տարբեր տարիքի 70 կանանցից ՊԱՊ թեստ վերցրել։ Ընդհանուր առմամբ, շրջանի բոլոր 3 քաղաքներում հետազոտվել է մոտ 400 կին, նրանց 10%-ի մոտ հայտնաբերվել են տարբեր աստիճանի ուռուցքաբանական լուրջ խանգարումներ, իսկ 30%-ն ունի փոփոխություններ, որոնք պետք է վերահսկվեն։
«Մեր դեպքում ամբողջ Ջավախքում հետազոտվածների 10%-ի մոտ լուրջ խանգարումներ են եղել, և անհրաժեշտ են եղել երկրորդական հետազոտություններ։ Այժմ դրանք ուղարկվել են մամոլոգներին՝ բիոպսիայի և հետագա հետազոտության համար։ Մնացածներն ունեն ինչ-որ ախտահարումներ, որոնք ժամանակի ընթացքում պետք է ստուգվեն 3-6 ամիսը մեկ, տարբեր հիվանդների համար տարբեր կերպ: Ավելի մեծ տոկոսն առողջ էր, սա, անշուշտ, հուսադրող է: Բայց միջին ախտահարման 30%-ը և լուրջ ախտահարման 10%-ը քիչ չէ»,- ասում է բժիշկ և ծրագրի հեղինակներից մեկը՝ Մարի Միկոյանը։
«Կանանց առողջության ծառայությունների հասանելիության ընդլայնման ապահովում և խթանում» ծրագիրն իրականացվել է ԱՄՆ ՄԶԳ «Միասնություն բազմազանության մեջ է» ծրագրի շրջանակներում, որն իրականացվում է Վրաստանի ՄԱԿ-ի ասոցիացիայի կողմից՝ ԱՄՆ Միջազգային գործերի գործակալության ֆինանսական աջակցությամբ։
Այս ծրագիրը գործում է արդեն 2 տարի Քվեմո Քարթլիի շրջանում, որի շրջանակներում տեղեկացվել է 1500 կին և ավելի քան 500 կին ստացել է սքրինինգային ծառայություններ։ Առաջին տարում հետազոտվել է ավելի քան 400 կին, որոնցից 38-ի մոտ հայտնաբերվել են արգանդի վզիկի խնդիրներ, տարբեր պաթոլոգիաներ և քաղցկեղի տարբեր մակարդակներ, իսկ 8 կնոջ մոտ ախտորոշվել է կրծքագեղձի քաղցկեղ՝ 4-ի մոտ՝ առանց ախտանիշների, 4-րդ ստադիա։ 2023 թվականին հետազոտվել է մոտ 120 կին, և 10%-ի մոտ ախտորոշվել են տարբեր բարդության առողջական խնդիրներ։
Վերջերս ընդունված «Օտարերկրյա գործակալների մասին» օրենքի հիման վրա նման նախագծերը, որոնք նպաստում են կանանց առողջությանն այն շրջաններում, որտեղ տարբեր պատճառներով՝ ներառյալ լեզվական խոչընդոտի, դժվար է նման օգնություն ստանալը, հնարավոր է կրճատվեն: Նման նախագծերը խթանում են կառավարության ծրագրերի իրականացումը, օրինակ՝ այս դեպքում անվճար սքրինինգային հետազոտությունները, որոնք չեն հասնում մինչև Ջավախք։ jnews.ge
Opinion, pooling and voting
