Կալիֆոռնիայի համալսարանի, Մելբուրնի համալսարանի և Քեմբրիջի համալսարանի ղեկավարած նոր հետազոտության համաձայն՝ օրգանների և ուղեղի հետ կապված բազմաթիվ կենսաբանական ուղիները առանցքային դեր են խաղում ֆիզիկական և հոգեկան առողջության համար: Հետազոտությունը, որը հրապարակվել է Nature Mental Health ամսագրում, վերլուծել է UK Biobank-ի տվյալները, որոնք հավաքագրվել են ավելի քան 18000 մարդկանցից: Նրանցից 7749-ի մոտ կլինիկական լուրջ ախտորոշված հիվանդություն կամ հոգեկան խանգարում չի եղել, մինչդեռ 10334-ը հայտնել են շիզոֆրենիա, երկբևեռ խանգարում, դեպրեսիա կամ անհանգստություն:
Օգտագործելով առաջադեմ վիճակագրական մոդելներ՝ հետազոտողները հայտնաբերել են զգալի կապ օրգանների անկման և դեպրեսիայի ախտանիշների աճի միջև, և որ ուղեղը կարևոր դեր է խաղում մարմնի առողջության և դեպրեսիայի միջև կապի մեջ:
Ուսումնասիրված օրգան համակարգերը ներառում էին թոքերը, մկանները և ոսկորները, երիկամները, լյարդը, սիրտը և նյութափոխանակության և իմունային համակարգերը:
«Ընդհանուր առմամբ, մենք գտանք շատ կարևոր ուղիներ, որոնց միջոցով օրգանների վատ առողջությունը կարող է հանգեցնել ուղեղի վատ առողջության, որն իր հերթին կարող է հանգեցնել վատ հոգեկան առողջության: Համատեղելով կլինիկական տվյալները, ուղեղի պատկերները և օրգաններին հատուկ բիոմարկերների լայն շրջանակը բնակչության վրա հիմնված մեծ կոհորտում, մենք առաջին անգամ կարողացանք բացահայտել բազմաթիվ ուղիներ, որոնք ներառում են ուղեղը որպես միջնորդ գործոն, որի միջոցով մարմնի օրգան համակարգերի վատ ֆիզիկական առողջությունը կարող է հանգեցնել վատ հոգեկան առողջության: «Մենք հայտնաբերել ենք ապրելակերպի փոփոխվող գործոններ, որոնք կարող են հանգեցնել մտավոր առողջության բարելավմանը այս հատուկ օրգան համակարգերի և նեյրոբիոլոգիայի վրա իրենց ազդեցության միջոցով», – ասում է դոկտոր Յե Էլլա Թիանը, Մելբուռնի համալսարանի հոգեբուժության բաժանմունքի հետազոտության առաջատար հեղինակը:
Հետազոտությունը հաշվի է առել նաև ֆիզիկական առողջությունը, ինչպես նաև ապրելակերպի գործոնները, ինչպիսիք են քնի որակը, սննդակարգը, վարժությունը, ծխելը և ալկոհոլի օգտագործումը, ասաց նա:
Ըստ պրոֆեսոր Էնդրյու Զալեսկիի՝ Մելբուռնի համալսարանի հոգեբուժության և կենսաբժշկական ճարտարագիտության բաժանմունքի հետազոտության հեղինակի, հետազոտության հեղինակները ցույց են տվել կապը ֆիզիկական առողջության և դեպրեսիայի և անհանգստության միջև, և թե ինչպես է դա մասամբ ազդում ուղեղի կառուցվածքի անհատական փոփոխություններից:
«Մեր բացահայտումները ցույց են տալիս, որ բազմաթիվ օրգան համակարգերի ֆիզիկական վատ առողջությունը, ինչպիսիք են լյարդը և սիրտը, իմունային համակարգը, մկանները և ոսկորները, կարող են հանգեցնել ուղեղի կառուցվածքի հետագա փոփոխությունների: Ուղեղի կառուցվածքային այս փոփոխությունները կարող են հանգեցնել դեպրեսիայի և անհանգստության, ինչպես նաև նևրոտիկության ախտանիշների առաջացման կամ վատթարացման»,- նշել է գիտնականը։ news.am