Ինչո՞ւ է ժամանակը տարիքի հետ ավելի արագ անցնում

Կանզասի համալսարանի ամերիկացի հետազոտողները անսպասելի եզրակացությունների են հանգել մեծահասակության շրջանում ժամանակի ընկալման վերաբերյալ։ 2500 մարդու մասնակցությամբ լայնածավալ ուսումնասիրության արդյունքները հրապարակվել են «Անհատականության և սոցիալական հոգեբանության տեղեկագիր» (PSPB) գիտական ​​ամսագրում։ Պատասխանների վերլուծությունը ցույց է տվել, որ այն զգացողությունը, որ ժամանակը արագանում է տարիքի հետ, կապված չէ միօրինակության կամ առօրյայի հետ։ Հիմնական գործոնը անձնական աճն ու կյանքի հարստությունն էին։

Գիտնականները անցկացրել են չորս առանձին թեստեր, որոնք օգնել են բացահայտել կայուն օրինաչափություն։ Այն մասնակիցները, ովքեր հայտնել են կարևոր նվաճումներով, վերապատրաստումներով, կարիերայի աճով կամ այլ նշանակալի փոփոխություններով լի հարուստ ժամանակահատվածների մասին, ավելի հակված են եղել ասելու, որ ժամանակը թռել է, հաղորդում է Planet Today-ը։ Այս զգացողությունը ուղեկցվել է բավարարվածության զգացումով և մեղմ կարոտախտով, ինչը բարելավել է կյանքի արագության ընկալումը։

Հետազոտողները բացահայտել են երկու հնարավոր մեխանիզմ։ Առաջինը՝ աճի-ներգրավման տեսությունը, ենթադրում է, որ երբ մարդը խորապես ներգրավված է զարգացման և գործունեության մեջ, նա դադարում է կենտրոնանալ ժամանակի վրա։ Երկրորդը՝ աճի-կարոտի վարկածը, բացատրում է այս երևույթը՝ հիշողության մեջ ավելի կարճ թվացող հարուստ ժամանակահատվածների նոստալգիկ վերանայման միջոցով։

Հետաքրքիր է, որ կյանքի առօրյայով լի փուլերը պարտադիր չէ, որ կարճ կամ արագ անցնեն։ Ընդհակառակը, միապաղաղ օրերը կարող են թվալ ձգձգված, բայց հետադարձ հայացքով ավելի վատ են հիշվում։ Սա հանգեցնում է նրան, որ մարդը զգում է, թե «ոչինչ չի պատահել», և, հետևաբար, այս ժամանակահատվածները միաձուլվում են։

Գիտնականների ամենացնցող եզրակացությունն այն է, որ ժամանակի սուբյեկտիվ արագությունն ամենաուժեղ կերպով կապված է ոչ թե իրադարձությունների քանակի, այլ կյանքի բավարարվածության հետ։ Որքան շատ իմաստ է մարդը դնում տեղի ունեցողի մեջ, այնքան արագ է ընկալվում նրա կյանքը։ Այս հայտնագործությունը նոր տեսակետ է առաջարկում ժամանակի հոսքի և դրա սուբյեկտիվ ընկալման վերաբերյալ։

Հոգեբանները խորհուրդ են տալիս չփորձել դանդաղեցնել ժամանակը, այլ կենտրոնանալ յուրաքանչյուր օրվա լիարժեքության վրա։ Վերջին հաշվով, այն զգացողությունը, որ տարիներն անցել են, կարող է լինել լիարժեք և իմաստալից կյանքով ապրելու նշան։

---

---