Ծխախոտի տեղադրումը երևացող ցուցափեղկում արգելվում է
Մեկ ամիս առաջ Վրաստանում ուժի մեջ մտավ մի օրենք, որով արգելվում է ծխախոտի բաց տեղադրումը ցուցափեղկերում, , վաճառասեղանին կամ բաց դարակներում: Այնուամենայնիվ, Ախալցիխեում, որոշ խանութներում ծխախոտը տեղադրվում է տեսանելի վայրերում:
Հունվարի 1-ից գործող օրենքը Ախալցիխեի խանութներում այլ կերպ են ընկալում: Մինի խանութների մեծ մասը ծխախոտային արտադրանքը վաճառասեղանի ետևում է տեղավորում, իսկ ցանցային խանութներում ծխախոտը դեռ ցուցադրվում է: Աշխատակիցներն ասում են, որ իրենք չեն գործում ինքնուրույն և ծխախոտի արտադրանքի տեղադրման վերաբերյալ մենեջերի կողմից հրահանգներ չեն ստացել:
«Լիբրե», «Մագնիտ» և «Սպար» խանութների ցանցում խախտվում է «ծխախոտի վերահսկողության մասին» օրենքը: Ծխախոտները ցուցադրվում են նաև «Էքսպրես ցանցի» Ասպինձայի մասնաճյուղում: Ախալցիխեի մասնաճյուղի մենեջեր՝ Դակո Գոգիան պատմում է, որ դիտորդական խումբը Ասպինձայում շենքը ստուգելու ժամանակ առևտրրական օբյեկտին նկատողություն է արել: Դրանից հետո ծխախոտի դիմաց սեւ «շերտավարագույրներ» են կախել Ասպինձայում և Ախալցիխեում:
«Սպար» խանութների ցանցի գործադիր տնօրենից հետաքրքրվեցինք, թե ինչու է խանութում օրենքը խախտվում: Միրանդա Մանջգալաձեն պնդում է, որ օրենքի բոլոր պահանջները ամբողջությամբ պահպանվում են:
«Այն, ինչ այսօր օրենքով պահանջվում է երկրում, հնարավորինս պաշտպանված է», – ասում է նա ՝ կտրականապես հերքելով, որ Ախալցիխեի մասնաճյուղում օրենքը խախտվում է:
Այլ դիրքորոշում ունեն «Մագնիտում»: Հասարակայնության հետ կապերի ղեկավար՝ Սալոմե Գելաշվիլին հեռախոսազրույցում պնդում է, որ օրենքը հետաձգվել է մինչեւ մարտի 1-ը:
«Ծխախոտի վերահսկողության մասին» Վրաստանի օրենքի 5-րդ հոդվածի երկրորդ մասի «ն» ենթակետը ուժի մեջ է մտել 2021 թվականի հունվարի 1-ից: Հիվանդությունների վերահսկման ազգային կենտրոնում կարծում են, որ այս կանոնակարգը հատկապես արդյունավետ կլինի երեխաների և երիտասարդների ծխախոտի օգտագործումը կանխելու համար:
«Հիվանդությունների վերահսկման և հանրային առողջապահության ազգային կենտրոնը կոչ է անում բոլոր այն ձեռնարկություններին, ովքեր դեռ ցուցադրում են այս մահացու արտադրանքը, անհապաղ կիրառել օրենքը: Մենք նաև խնդրում ենք Վրաստանի ֆինանսների նախարարության եկամուտների ծառայությանը խստորեն արձագանքել այս նորմի խախտման բոլոր դեպքերին, քանի որ սա կարևոր խնդիր է մեր ապագա սերունդների համար», – ասված է Հիվանդությունների վերահսկման ազգային կենտրոնի հայտարարության մեջ:
Առևտրային հաստատություններում օրենքի կիրառման կարգը վերահսկվում է Ֆինանսների նախարարության եկամուտների ծառայության կողմից: Շեկ շաբաթ շարունակ փորձում ենք պարզել, թե ինչպես է իրականացվում դիտարկումն Ախալցիխեում և ինչպես են արձագանքում որոշ խանութների ցուցափեղկերում ցուցադրվող ծխախոտի վերաբերյալ: Հասարակայնության հետ կապերի բաժնի ղեկավար՝ Թամար Անդրիաձեի կողմից ուղարկված ընդհանուր պատասխանում կարդում ենք, որ նշված խախտման համար նախատեսվում է 2000 լարի տուգանք, իսկ նույն խախտումը կրկնելու համար տուգանքի չափը `4000 լարի:
«Վարչական իրավախախտման արձանագրությունը կազմվում է հարկային մարմնի կողմից և վերանայում է համապատասխան դատարանը: Այսօրվա դրությամբ հարկային մարմինը պարբերաբար վերահսկում է վերոհիշյալ նորմի կատարումը օրենքով սահմանված կանոններին համապատասխան»:
«Ծխախոտի վերահսկման դաշինքում» ասում են, որ առևտրական կենտրոնները օրենքի վերաբերյալ բավարար տեղեկություններ ունեն: Փոփոխություններ իրականացվել են դեռ 2017 թվականին, չնայած ծխախոտի բաց դասավորումը արգելող այս նորմը ուժի մեջ չի մտել մինչև 2021 թվականը: Դաշինքի ղեկավար՝ Գիորգի Բախտուրիձեն ասում է, որ օրենքի խախտումները բավականին տարածված են ստուգված սուպերմարկետներում, ինչպես նաև `խանութների ցանցում:
«Կոչ ենք անում առևտրական օբյեկտներին չհայտնվել տհաճ իրավիճակում, չնպաստել օրենքի խախտմանը: Ինչպես երևում է, տուգանքներ դեռ չեն գրանցվում: Կոչ ենք անում եկամուտների ծառայությանը կտրականապես արձագանքել բոլոր խախտումներին: Հակառակ դեպքում կստացվի, որ իրավապահը չի կատարում իր գործառույթը», – նշում է Գիորգի Բախտուրիձեն: Նրա խոսքով ՝ Դաշինքի դիտորդները մեկ ամսվա ընթացքում հարյուրավոր փաստեր են հայտնաբերել երկրի ամբողջ տարածքում, որոնց վրա պետությունը աչք է փակում: Այնուամենայնիվ, ըստ վերահսկման դաշինքի, վերջին երեք տարիներին, տարբեր սահմանափակումների շնորհիվ, Վրաստանում ծխախոտի սպառումը նվազել է 4% -ով:
«Սա բավականին մեծ հարված է ծխախոտի արդյունաբերության համար եւ ամեն ինչ անում են այն խթանելու համար: Հաջորդ սերունդը, որպես սպառող, չպետք է կորցնի և շարունակի գովազդել իր արտադրանքը, որը հիմնականում կենտրոնացած է երեխաների վրա », – ասում է Բախտուրիձեն:
2018 թվականից Վրաստանում արգելվում են ծխախոտի արտադրանքի գովազդի և հովանավորության բոլոր տեսակները: Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության տվյալներով ՝ արգելքը ծխախոտի օգտագործումը նվազեցնում է միջինը 7% -ով, իսկ որոշ երկրներում ՝ 16% -ով: Նոր ընդունված օրենքի նպատակն է անչափահասների կողմից ծխախոտի օգտագործումը նվազագույնի հասցնելը և այն հասարակության համար պակաս մատչելի դարձնելը:tv9news.ge
Opinion, pooling and voting
